Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AKTYWNOŚĆENDOKRYNNATKANKITŁUSZCZOWEJ
WORGANIZMIECZŁOWIEKA
Współcześnieuważasię,żedepozytbiałegotłuszczumazdolnośćdosyntezyiwydzielania
różnychzwiązkówchemicznych,dlategoWATuznanozanajwiększynarządendokrynny
organizmuczłowieka.Profilcytokin(adipokin)wydzielanychprzeztkankęobejmuje
zarównosubstancjeodziałaniumiejscowym,jakicząsteczkiuwalnianedokrwiobiegu
imodulującefunkcjenarządówodległych,wtymodpowiadająonezazmianymetabo-
licznewwątrobieimięśniachszkieletowych.Większośćadipokinwywierateżefekty
plejotropowe,czylizdolnedowielokierunkowegodziałaniawróżnychtkankach.
Doichfunkcjinależą:udziałwregulacjiłaknienia,kontrolamasyciałaiwydatkowania
energii,uczestnictwowmetabolizmiewęglowodanówilipidów,modulacjastanuzapal-
nego,modyfikacjadziałaniaukładusercowo-naczyniowegoipłciowego.Trzebadodać,
żeprodukcjaadipokinjestspecyficznadlatkankitłuszczowej(naprzykładleptyna),
aleobokniejźródłemcytokin(naprzykładTNF-a)równieżkomórkiinnychtkanek.
Tkankatłuszczowatrzewnajestwięcnietylkomagazynemenergii,lecztakżeaktywnym
narządemendokrynnym,którywpływanawieleprocesówtoczącychsięworgani-
zmie.Wjejskładwchodząadipocyty,podścieliskołącznotkankowe,tkankanerwowa,
naczynia,tworzącłącznieintegralnyukładreagującynabodźcenerwoweihormonalne
iwydzielającywieleczynnikówodziałaniuautokrynnym,parakrynnymiendokrynnym.
Wśródtychczynnikówtrzebawymienić:leptynę,cytokiny(IL-6iIL-1),adiponektynę,
składnikidopełniacza,inhibitortkankowegoaktywatoraplazminogenu(plasmaactivator
inhibitor-1-PAI-1),białkaukładurenina-angiotensyna(renin-angiotensinsystem-
RAS)irezystynę.Odgrywająoneistotnąrolęwregulacjihomeostazypoprzezwpływ
naregulacjęłaknieniairównowagienergetycznej,modulacjędziałaniainsuliny,metabo-
lizmuglukozyilipidów,angiogenezyiprzebudowynaczyniowejorazregulacjęciśnienia
tętniczegoihomeostazy.Tkankatłuszczowastanowitakżegłównyobszarmetabolizmu
hormonówpłciowychiglikokortykosteroidów.Aktywnośćendokrynnątkankitłusz-
czowejprzedstawiononarycinie2.3.
Pierwsząodkrytąadipokinąbyłaleptyna,produkowanaprzezbiałeadipocytygłównie
tkankitłuszczowejpodskórnej.Leptynajest167-aminokwasowymhormonemwytwa-
rzanymwWATiwmniejszymstopniuwBAT,żołądku,jelitach,łożyskuijądrach,
wydzielanymprzezadipocytyproporcjonalniedoobjętościtkankitłuszczowejorazstanu
odżywienia.Zwiększonejestwięcjejstężenieuosóbzotyłością,natomiastmałewstanie
głodzeniaiutratymasyciała.Uwalnianietegohormonuzwiększająmiędzyinnymiinsu-
lina,glikokortykoidy,TNF-0,estrogenyiniezestryfikowanekwasytłuszczowe(NEFA),
natomiasthamująaminykatecholowe,testosteron,agonistareceptora;
3orazaktywatory
receptoraPPARγ.Zmniejszeniestężenialeptynypodczasgłodzeniaskutkujeuruchomie-
niemmechanizmówadaptacyjnych-wzmożeniemapetytuioszczędzaniemwydatków
energetycznych.Hormontenwpływarównieżnamechanizmyodpornościowe,hema-
topoezę,angiogenezę,rozwójkościiregulacjęciśnieniatętniczegokrwi.Jegostężenie
72
2.Tkankatłuszczowajakoważnynarządworganizmieczłowieka