Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ukazywanibylisporadycznie(naprzykładwizerunekkucharzanamalowidleściennym
wgrobowcuAnkhmahor,zokresuszóstejdynastiipanującej2340-2180latp.n.e.).
nOkrągłe”ludzkiepostacieznajdowanebyłyrównieżwwykopaliskachidotyczyłystaro-
żytnejMezopotamiiorazinnychkultur-Majów,InkówczyAzteków.
Poglądynatematwalorówestetycznychikulturowychnadmiernejmasyciałaewalu-
owałynaprzestrzeniwieków.Związekotyłościzwystępowaniemzaburzeńzdrowotnych
pierwsizaobserwowalijużstarożytniGrecy.NatomiastwstarożytnejSparcieobowią-
zywałazasadazmuszającamłodegomężczyznędoutrzymaniamasyciałazgodnie
zobowiązującymstandardempodgroźbąwypędzeniazmiasta.
Zachowaneściennemalowidłanaskałachiwjaskiniachgreckichczyrzymskichwska-
zywałybynakultywowanieszczupłejsylwetki.Aleotyłośćniebyłaczymśnieznanym
wśródsamychRzymianczyGreków,wystarczyprzytoczyćsławnegopoetęHoracego
oraz-wybitnietęgich-SokratesaiPlatona.JużHipokrates(460-370p.n.e.),ojciec
medycyny,wswoichdziełachdużouwagipoświęciłotyłości.Zaobserwował,żeotyli
żyjąkrócej(nAforyzmy"II,44-nnagłaśmierćjestbardziejpowszechnawśródtych,
którzysąznaturybardziejotyliniższczupli”),aotyłekobietysąbezpłodne.Ponadto
twierdził,żenotyłośćjestnietylkosamawsobiechorobą,alestanowitakżezwiastun
wieluinnychchorób”
.PodobniejakGaleniAreteuszzKapadocjiwyróżniałotyłość
nwodną”intwardą”
,tąniezwiązanązobrzękami.Ponieważuznawanojązaskutekprze-
jedzenia,wleczeniuzalecanogłodówki(lubspożywaniejednegoposiłkudziennie)
izwiększeniewysiłkufizycznego(ruchliwościwlekkimubraniu,anajlepiejnago,
jeśliwarunkiatmosferycznetemusprzyjają).NatomiastCelsusuważał,żeotyłośćjest
skutkiemzwiotczeniaskóryiwcelachleczniczychzalecałkuracjegorączkowewcelu
odchudzenia.
Wśredniowieczupoglądydotycząceotyłościbyłyniejednoznaczne.Zjednejstrony
zalecanoascezę,jakodrogędoosiągnięciadoskonałości,jednakzdrugiej-otyłośćbyła
dowodemłaskibożej,stałasięsymbolemobfitości,bogactwa,anawetpiękna.Obżar-
stwoiłakomstwobyłypowszechnewśródszlachty,którauznawałanadmiarmasyciała
zannamacalnydowódistnienia”
.JednakjużwTalmudzieopisanochirurgiczneusunięcie
podskórnejtkankitłuszczowej,awBibliizapisano,żeobżarstwojestgrzechem(comogło
oznaczać,żeotyłośćjestgrzechem,awięcnależysięnpoprawić”).Piętnastywiekto
wkulturzechrześcijańskiejokresszczególnegonapiętnowaniaobżarstwa,którejedno-
znacznieidentyfikowanebyłozotyłąosobą.PoupadkuCesarstwaRzymskiegoedukacja
medycznawznacznejczęściprzesunęłasięwstronęświataarabskiego(drogazRzymu
doBizancjum),gdziemedycynarozkwitłaicieszyłasięprestiżem.Średniowiecznilekarze
perscy,wśródnichAwicenna(AbuAliSina;980-1037),napisalipierwszetraktatyna
tematodżywianiaipotrzebyzmianystylużyciawceluleczeniaotyłości.Natomiast
niecopóźniejIbnHubalAl-Baghdady(1121-1213)orazIbnelNefis(1207-1288)badali
związekotyłościzinnymichorobami(układukrążenia,oddechowego).Szacujesię,że
wokresiestarożytnościiśredniowieczachorobowośćzpowoduotyłościnieprzekraczała
1%populacji.Aponieważwśredniowiecznejmedycynieobowiązywaływwiększości
poglądyGalena,towtymokresieniewydarzyłosięnicgodnegouwagiwzakresie
Otyłośćnaprzestrzeniwieków
7
