Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
RozdziałI.Rzeczodemokracji–rozważaniaocharakterzepodstawowym
nafrancuskieustawodawstwo,stanowiącinspiracjędlapowstającychkonstytucjiwnie-
którychpaństwach.PojawiłasięwpreambuleKonstytucjiFrancuskiejz1791r.Stanowi
takżepreambułędoobowiązującejKonstytucjiRepublikiFrancuskiejz4.10.1958r.48
Wsposóbpodobnydoaktówprawamiędzynarodowego49wolnościiprawaujmuje
KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejz2.04.1997r.50,wart.30uznając,żenprzyro-
dzonainiezbywalnagodnośćczłowiekastanowiźródłowolnościiprawczłowieka
iobywatela.Jestonanienaruszalna,ajejposzanowanieiochronajestobowiązkiem
władzpublicznych”
.Ustawodawcauznałwięcwolnośćiprawaczłowiekazawartości
mającecharakternaturalny,arolępaństwasprowadziłdozagwarantowaniaefektywnego
mechanizmuichochrony51.
Wśródczynników,któreprzyspieszyłyrozwójustrojówdemokratycznychwEuro-
pie,byłaWielkaRewolucjaFrancuska.Wokresie1789-1799nastąpiłaradykalizacja
stanowiskademokratycznegoiliberalnego,asamopojęciesuwerenności52zostało
przedstawicieliudziałwjejtworzeniu.Powinnaonabyćjednakowadlawszystkich,zarównokiedybroni
jakteżkiedykarze.Wszyscyobywatelesąrówniwobecprawaimająrównydostępdowszystkichgodno-
ści,stanowiskifunkcjipublicznych,zależnieodichuzdolnieńizzachowaniemtylkotakichróżnic,które
wynikajązichcnótitalentów”
.
48
Zob.Constitutiondu4octobre1958(JORFn°0238du5octobre1958,page9151).Wpreambule
KonstytycjiRFustawodawcawskazał:nLudfrancuskiproklamujeuroczyścieswojeprzywiązaniedoPraw
Człowiekaidozasadsuwerennościnarodowej,takjakzostałyoneokreślonewDeklaracjizroku1789,po-
twierdzonejiuzupełnionejprzezWstępdoKonstytucjizroku1946,alerównieżwprawachiobowiązkach
określonychwKarcieŚrodowiskaz2004r.Zgodnieztymizasadamiorazzasadąsamostanowienianarodów,
Republikaprzyznajeterytoriomzamorskim,którewyrażająwolęprzynależeniadoniej,noweinstytucje
opartenawspólnymidealewolności,równościibraterstwaorazmającenaceluichrozwójdemokratyczny”
.
Należyzwrócićuwagęnato,żeKartaŚrodowiskatoustawakonstytucyjnanr2005-205z1.03.2005(Dz.U.
z2.03.2005r.),którazostaławprowadzonadopreambułyKonstytucjiRepublikiFrancuskiejw2005r.Wmyśl
art.1i2przedmiotowejKartykażdymaprawodożyciawśrodowiskuzrównoważonymiprzyjaznymdla
zdrowia.Każdymaobowiązekuczestnictwawochronieipoprawiestanuśrodowiskaorazmaobowiązek
uczestniczeniawochronieipoprawiestanuśrodowiska.
49
Zob.art.1PowszechnejDeklaracjiPrawCzłowieka(zaakceptowanejiproklamowanejwRezolucji
ZgromadzeniaOgólnego217A(III)z10.12.1948r.wParyżu).Zgodnieztymprzepisem:nWszystkieistoty
ludzkierodząsięwolneirównewgodnościiprawach.Sąoneobdarzonerozumemisumieniemorazpowinny
postępowaćwstosunkudosiebiewzajemniewduchubraterstwa”
.Deklaracjatastanowiłapodwalinydla
MiędzynarodowegoPaktuPrawObywatelskichiPolitycznych.
50
KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejz2.04.1997r.(Dz.U.poz.483zezm.).
51
Zob.P
.Winczorek,Nauka...,s.137.Wwyrokuz31.03.2016r.SądApelacyjnywŁodzi(IACa1437/15,
LEXnr2044388)orzekł:nSkorowedleart.30KonstytucjiRPprzyrodzonainiezbywalnagodnośćczłowieka
jestnienaruszalna,ajejposzanowanieiochronajestobowiązkiemwładzpublicznych,obowiązektenpowinien
byćrealizowanyprzezwładzepubliczneprzedewszystkimtam,gdziepaństwodziaławramachimperium,
realizującswojezadaniarepresyjne,którychwykonanieniemożeprowadzićdowiększegoograniczenia
prawczłowiekaijegogodności,niżtowynikazzadańochronnychiceluzastosowanegośrodka”
.
52
Należyzwrócićuwagęnato,żeterminynsuweren”insuwerenność”niesątożsame.Jakwskazuje
P
.Winczorek,terminnsuweren”(piastunwładzysuwerennej)dotyczypodmiotunajwyższejwładzywpań-
stwie.Władzategopodmiotujestwładząsuwerenną.Pojęciensuwerenności”odnosisięprzedewszystkim
dopołożeniasamegopaństwaijegoorganówwstosunkachwewnętrznychizewnętrznych-P
.Winczorek,
Nauka...,s.78.
