Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
RozdziałI.Rzeczodemokracjirozważaniaocharakterzepodstawowym
wicielskąodwszystkichinnychsystemówpolitycznych,przyczyniłosiędopowstania
systemuokreślanegomianempoliarchii78.Wedługtegoautorapoliarchiewróżnym
stopniuucieleśniająideałydemokracji.nRoląprocedurgwarantującychdemokratyczne
rządyjestzapewnienieudziałuwprocesiedemokratycznymrelatywniewielkiejliczby
obywateli,równościgłosówwdecyzjach,suwerennościnaroduorazostatecznejkontroli
realizowanychdecyzji.Dodatkowo,niezbędnąjestinstytucjonalizacjaiutrwalaniena-
wykówdemokratycznych”79.R.A.Dahlprzedstawiłkatalogproceduralnegominimum,
wskładktóregowchodząnastępującezasady:
1)wybórprzedstawicieliorazkontrolapolitycznychdecyzjirząduprzezpolityków
pochodzącychzwyboru;
2)obsadzanieurzędówdrogąregularnychiuczciwieprzeprowadzanychwyborów;
3)powszechnośćprawawyborczego;
4)nieograniczonebierneprawowyborcze;
5)wolnośćsłowa,swobodnyprzepływinformacji,chronionyprzezprawo;
6)wolnośćzrzeszaniasię;
7)dostępdoinformacji80.
Wtensposóbokreśloneproceduralnepodstawypoliarchiigwarantujązbliżeniesiędo
ideałudemokracji,aleraczejprzedstawicielskiej,niżpartycypacyjnej.
Pojęciedemokracjijakosystemupolitycznegokorespondujezmożliwościąrealizacji
wolnościczłowiekajakowartościpolitycznej.JakpodkreślaA.L.Zachariasz,ndemo-
kracjapozwalatakżenamożliwiepełnąrealizacjęrównościisprawiedliwości,bowiem
stwarzamożliwośćdomaganiasięprzezobywatelirealizacjitejzasadywramachspo-
łeczeństwapolitycznego”81.
PrzezcaływiekXXkontynuowanodyskusjęnatematwartościisłabościsystemudemo-
kratycznego.Niesformułowanojednakjednego,idealnegomodelu,mimostworzenia
-jaksięwydaje-pewnegopowszechnieuznawanegokatalogukomponentówkanonu
doktrynydemokratycznej,jaknp.koncepcjęludujakopodmiotusuwerennościiplu-
ralizmupolitycznego.nZnalazłasięteżkoncepcjapaństwaprawnego,zawierającatakie
elementyjak:wymógklarownejhierarchiiaktówprawnych,założeniehierarchicznej
strukturyaparatupaństwowego,zasada,żeorganypaństwamogądziałaćtylkowgra-
78
Zob.R.A.Dahl,Demokracjaijejkrytycy,przeł.S.Amsterdamski,Kraków1995,s.307.
79
Zob.T.Biernat,Władze...,s.58.
80
Zob.R.A.Dahl,Demokracja...,s.310in.A.Antoszewskizauważa,żenajczęściejpodkreślanym
waloremkoncepcjiR.Dahlajestrozróżnieniemiędzydemokracjąjakostanemidealnymapoliarchiąjako
stanemfaktycznym.Modelpoliarchiijakokonstrukcjauniwersalnapozwalanaodróżnieniereżimudemo-
kratycznegoodwszelkiejpostacidyktatur-A.Antoszewski[w:]Demokracjezachodnioeuropejskie.Analiza
porównawcza,red.A.Antoszewski,R.Herbut,Wrocław2008,s.25.Zob.teżR.A.Dahl,Demokracja...,s.431.
81
Zob.A.L.Zachariasz,Demokracjaigranicejejzasadności[w:]DemokracjawXXIwieku,red.M.Szysz-
kowska,Warszawa2009,s.19.Autortenpodkreśla,demokracjatymsięróżniodinnychsystemów
politycznych,żepozwalanatworzeniespołeczeństwaotwartegonazmianyiróżneformydoskonalenia.