Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Odoperacjidometareprezentacji
immanentnieobecne,jakożegłostłumaczastanowiczęśćpolifonicznej
naturytekstuprzekładu.LüdiwyróżniadwatypyUśladówpolifonicznego
wpowiadania".Pierwszeznichsąróżnicamimiędzyoryginałemiprzekła-
demmożliwymidozaobserwowaniajedyniewtrakcieanalizporównaw-
czych.Drugiezaświadczająoobcościświataprzedstawionegoorazjęzyka
oryginałuidająsięodczućjużwtrakcielekturysamegoprzekładu,bez
koniecznościporównywaniagozoryginałem.Wśródnichznajdująsięna
przykładzapożyczenia,kalki,interferencje,ksenizmy(Lüdi1987:65,68).
Innymujęciemobecnościtłumaczawpracachprzekładoznawczychjest
zapoczątkowanaprzezesejWalteraBenjaminakwestiatransparentności16
rozumiananastępniedwojakouróżnychbadaczy:jakoniepożądanalub
etycznainieuniknionawidocznośćwtekścieprzekładu(cf.Mounin1955;
Venuti1995,1999;Berman1999;Meschonnic1999).Bardziejautonomiczny
statuszyskująśladywrefleksjiTeoHermansa,gdzieokreślanesąjużjako
Ugłostłumacza"(Hermans1996,2014)tworzącyjegodyskursywnąobecność
naróżnychpoziomachtekstuprzekładuijegoparatekstów,azdetermino-
wanynowymkontekstemodbioru.
Śladypozostawianeprzezpodmiotbudującywypowiedźzuwzględ-
nieniemswojejpostawylogicznej,modalnejiemocjonalnejwobeczawar-
tościsemantycznej-zarównowprzestrzenimono-jakibilingwalnej-są
dostrzegalnenawszystkichpoziomachanalizyjęzykowej:mogąwyrażaćsię
wwyborzeintonacjizdaniowej,nacechowanychemocjonalnieiaksjologicz-
nieprzymiotnikachiprzysłówkach,użyciuczasów,kwantyfikatorachlogicz-
nych,konstrukcjachzdaniowychoddającychróżnerozłożenieelementów
tematycznychirematycznych.Wrezultaciestwierdzićmożna,żesąmiej-
scamizaświadczającymiooperacjiwyborudokonywanegoprzezpodmiot
zokreślonegorepertuaruśrodkówjęzykowychdlaodniesieniasiędoświata
zewnętrznegoiokreśleniaswojejpozycjiwobecniegoiwobeckonstruowa-
negowdanymmomenciewypowiedzenia.Pomimoróżnorodnościnarzędzi
metodologicznychiporuszanychaspektówichwspólnymmianownikiem
16A.Berman(2008:168)postuluje,żebyzamiastprzymiotnikatransparentny,sugeru-
jącegoudawanie,żeprzekładjestoryginałem,używaćwyrazutranslucide:przepuszczający
światłooryginału,aleobecny.
