Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniapolskiego
11
społeczno-ustrojowejznacząceprzesunięciezainteresowańbadawczychzrekon-
strukcjizagranicznychsystemówoświatowychczyzrozważańhistoryczno-
-filozoficznychnaempirycznebadaniaporównawcze.Tadyscyplinawiedzyma
przedsobąogromnąprzyszłość,bowiemzjednejstronyistniejewyraźnatendencja
doprzenikaniadoedukacjiprocesówwspółczesnejglobalizacji,zdrugiejzaś
narodowesystemyoświatowestarająsięzawszelkącenęzachowaćwłasną
specyfikę,indywidualnerysy,zewzględunaswojeuwarunkowaniahistoryczne,
kulturoweczyreligijne.
Wwielukrajachświataobserwujesięobjawynarastającegoniezadowolenia
zmałejskutecznościdydaktyczno-wychowawczejedukacjiszkolnej.Poprawy
sytuacjiupatrujesięwtransformacjachireformachszkolnych,któredotyczą
głównieformyizawartościprogramównauczania,odchodzeniaodstrategii
przekazywaniawiedzyopartejnafaktachnarzeczkształceniawyższychumiejęt-
nościpoznawczychwspomagającychmyśleniekrytyczne,twórczeiniezależne,
orazdecentralizacjiodpowiedzialnościzaoświatęiwzrostpoziomubiurokracji
ikontroli
3
.Zawszewięcbędzieujawniaćsięzwiększymlubmniejszymnatężeniem
społecznezainteresowanietym,którezobcychrozwiązańczydoświadczeńmożna
iwartobędziezpożytkiemwykorzystaćwewłasnymkraju.Systemyedukacjisą
bowiemnieodłącznączęściąkulturywszerokimtegosłowaznaczeniu,akultura
–zgodniezteząantropologaRobertaF.Murphy,ego–„jestsposobemna
przetrwanie,ojczystąziemią,naktórejwzrastająnaszeosobowościilosy”.
JanPru
˚chaskupiasięnietylkonaukazaniunajnowszychtendencjiwogólno-
światowejdebacienadprowadzeniembadańporównawczychwoświacieidla
oświaty,aleizupełnieinaczejformułujeproblemybadawcze.Doskonalezdajesobie
sprawęztego,żeteoriazmianedukacyjnychjestbardziejteoriąpytańniżteorią
twierdzeńookreślonejrzeczywistości.Sięgaprzytymdometodologiibadań,która
powszechnajestwkomparatystycenaukowejwEuropie,poszerzającjąoperspekty-
węamerykańską,copozwalazainteresowanymbadaczomskorzystaćtakżeztych
doświadczeń.Towłaśnieztejpracydowiemysięm.in.:dlaczegonieistnieje
bezpośredniazależnośćmiędzyczasemprzeznaczonymnanaukękonkretnych
przedmiotówwtrakcienauczaniapoczątkowego,awiedząuczniównaichtemat;
dlaczegoumiejętnościposługiwaniasięjęzykiemobcymprzezpopulacjęduńską
wporównaniuzpopulacjąpolskąwypadająnaniekorzyśćnaszychuczniów;wjakiej
mierzesłusznesąpostulatyocharakterzepedagogiczno-psychologicznym,wświetle
którychimmniejszeklasy,azatemimmniejszaliczbauczniów„obsługiwana”jest
przezjednegonauczyciela,tymprocesedukacyjnyjestefektywniejszy;jak
zweryfikować,czywdziedzinieoświatyiwykształceniaPolskamożebyćzaliczana
dopaństwwysokorozwiniętych;dlaczegowkrajach,wktórychuczniowieuzyskali
dobrelubbardzodobrewynikiwmiędzynarodowychtestachkompetencyjnych
zmatematyki,znacznyichodsetekwyrażaswójnegatywnystosunekdotegowłaśnie
przedmiotu;czyzpunktuwidzeniapoziomuwynikówkształceniauczniówmożna
3
Por.R.Pachociński,OświataXXIwieku.Kierunkiprzeobrażeń,Warszawa1999.
