Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
CzęśćI.Podstawyepistemologiczne,ontologiczneiaksjologicznedyscypliny...
Strukturąkonstytuującądziałaniepedagogasącechypedagogikispołecznej,które
jąokreślająjakoorientacjędziałania.Tenbowiemnurtrozwojupedagogiki
społecznejwtejczęściwykładubędzienaszajmować.Jestonodpowiedziąna
pytanieopunktwidzenianawychowanieinaznaczeniekontekstukulturowego
dlarozwojujednostki(indywidualnego)igrupy,społeczności(zbiorowego).Sąto
pytaniapraktyczne,pytaniaomiejsce,oznaczenieiowarunkizapewniające
jakośćkształtowaniatakiejrzeczywistości,którabędziepodkreślaćspołeczno-
-pedagogicznywymiar.Dlategopytającoorientacjędziałania,otocoma
znaczeniedlajegoorientowania,gdzieodnaleźćracjepodejmowanegodziałania,
przywołujemywymiarpraktycznypedagogikispołecznej,pojmowanejwłaśnie
jakoorientacjadziałania.
Ramka1.8.Istotakonstruktywizmupoznawczego
Założeniakonstruktywizmupoznawczego,takjaktoczyniBałachowicz(2003),odwołującsiędo
pracPiageta,Wygotskiego,Brunera,opartesąnaautonomiipoznawczejpodmiotu.Najistotniejsze
znichodnosząsiędo:
•statusuwiedzy,zwłaszczatego,conazywasięwiedząwłasną(przyswojoną)podmiotu,którajest
indywidualnąkonstrukcjąświata.Oznaczato,żewiedzaorzeczywistościjesttworzonaprzez
człowieka,aniejestczymśdanymnamzzewnątrziniestanowikopiirealnejrzeczywistości,jej
posiadaniemaznaczeniedlaprocesuuczeniasię,azwłaszczadlaokreśleniajegogranic;
•atrybuturzeczywistości,którąpoznajemy.Jestnimtworzenie,anieodwoływaniesiędo
rzeczywistościzastanej.Taindywidualnakonstrukcjarzeczywistościjesttworzona„zapomocą
narzędzikulturowychidochodzeniadozrozumieniaznaczeń.Poznającypodmiotaktywnie
poszukuje,przekształca,organizujeiinterpretujenapływającedaneireorganizujedotychczasową
wiedzę”(ibidem,s.22).
IrenaLepalczyk(1998),charakteryzującpedagogikęspołecznąRadlińskiej,
podkreśla,żewyrosłaonanagruncieideiprogresywizmu,czylitakiegostanowiska,
„któregoreprezentancizakładają,żepoprawaludzkiejegzystencjiireforma
społeczeństwasąnietylkomożliwe,aletakżepożądane”(Gutek,2003,s.296).
Należyuznać,żetakieprzyporządkowaniemożeodnosićsiędowarstwy
ideologicznejwpedagogicespołecznej,wyraźniezorientowanejnareformowanie
stosunkówspołecznych,nakształtowaniepostawyczynnej.Wpewnymtakże
zakresiedojegowarstwypoznawczej,którąszczególnejkrytycepoddałJohn
Dewey(por.ibidem,s.298–299).
Swoistośćpedagogikispołecznejijejprzydatnośćdlaorientowaniadziałania
wpolupraktykispołecznejpracyjestokreślanawróżnorodnysposób.Przyjmujemy,
żetęstrukturę,którąmożemyokreślićpunktemwidzeniapedagogikispołecznej
wyrażajączterycechy,któreskrótowookreślają:integratywność,dynamika,
profilaktykaikompensacjaorazwartościowanie.
Integratywność(całościowość)wyrażasięwtym,iż„pedagogikaspołeczna
spożytkowującwynikiinnychnaukurzeczywistniasyntezęoczłowieku”(Radlińska,
1961,s.231).Oznaczatozainteresowanie„pełnymczłowiekiem”iuwzględnianie
„pełnychwpływów”,awięc„wpływuwarunkówbytuikręgukulturynaczłowieka
