Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wprowadzeniewproblematykę-wymiarypedagogikispołecznej
39
Inaczejmówiąc,wtejkoncepcji,jakpiszeŚwida(1974,s.152):„takipunkt
widzeniaustawiapodinnymkątemrelacjęosobowość-kultura,niżmatomiejsce
wszeregurozważańsocjologówiantropologówtraktującychosobowośćikulturę
jakodwaodmienneukładypozostającewokreślonymzwiązku”.Istnienierelacji
międzytymielementamioznacza,żeniemamowyoukładziedwuczłonowym.
Natomiast,jakpiszeautorka,„obecnośćspołeczeństwaikulturystwierdzasiętu
wsamejstrukturzeosobowości,iniezracji,żewywierająoneokreślonywpływ
[...]tylkodlatego,iżstanowiątreśćprzebiegów[procesów–E.M.-H.]psychicznych,
ukierunkowanychintencjonalnienazewnętrznyświat”(ibidem).
Zpunktuwidzeniarozwijanegowtymwykładziestanowiska,odnoszącego
siędokoncepcjidziałaniaspołecznego,pojmowanegojakotworzenieinstytucji
symbolicznej(por.rozdz.3i8oraz13)istotnajestimplikacjawynikająca
zproponowanejprzezH.Świdękoncepcjiosobowości,podkreślającejrelacyjność
związków(dwustronnośćtworzącąjedność).Istotnejestto,żewtakimrozumieniu
–jaktopiszeautorka–„działalnośćjednostkistanowizjednejstronywyrazjej
interpretacjirzeczywistościzewnętrznejorazobrazuwłasnegomiejscawtej
rzeczywistości,azdrugiejjestokreślonaprzezindywidualnywewnętrznydynamizm
jednostki,powodujący,iżpewnestanywewnętrzneewokująokreślonedziałania
oraz,żepewnestanywewnętrznewytwarzająinnestany”(ibidem,s.155).Co
oznacza,żepodobniejaktoomawiamywrozdz.3,analizującstanowisko
Jean-MarieBarbiera(2006)natematdziałania,teelementyskładowewyobrażeń
podmiotudziałającego(interpretacjarzeczywistościiobrazsiebiewniąwpisany
orazstanywewnętrzne)wzajemnienasiebieoddziałują.Przywołujetonamna
myślcechę,chętniepodkreślaną(np.Kamiński,1974;Przecławska,1990)związków
jednostkiiśrodowiskawpedagogicespołecznej,któreokreślasięterminem
„sprzężeniezwrotne”.Równieżtakiegookreśleniaużywaautorkaomawianej
koncepcjiosobowości,któratakżeztegopowodu,wydajenamsięcennadla
dalszejanalizykoncepcjiczłowieka,użytecznejwpedagogicespołecznej.
Bliskośćtejkoncepcjizestanowiskiemwykładanymwtejpracywiążesię
takżeztym,żeumożliwiaona„rozpatrywaniekonkretnychczynnościoróżnorodnej
jakości.Sąnimi:
•podmiotowainterpretacjarzeczywistości,dokonywanaprzezpryzmatsystemu
pojęćizasadselekcji;
•emocjonalnapozaświadomareakcjajednostkinaposzczególnesytuacje;
•indywidualnezasadydynamiki,zawierającewsobienapędewokującyczynno-
ści”(Świda,1974,s.197).
Uznanietychzałożeńoznacza,żeaktywność(awięcdziałanie)jestrezultatem
„kombinacji[wcześniejwymienionych–E.M.-H.]trzechelementów”(ibidem).
Dziękitemumożnawyodrębnićtrzywymiary,któreokreślają:„ciągłośćprocesów
psychicznych,interpretacjęprzezpodmiotaktualnejsytuacjiorazciągłośćświado-
mychdługofalowychdążeńjednostki”(ibidem).Znaczenieaplikacyjnetejkoncepcji,
naktóreautorkazwracauwagęwzakończeniurozprawy,odnoszącjetakdo
