Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarksiEngelsdokonaliwdziedzinienaukispołecznej,
byłamożliwatylkodziękitemu,żeproletariat–niejakiś
abstrakcyjnyproletariat,alekonkretnyrewolucyjnyruch
robotniczytamtychczasów–wyrwałichzszeregów
burżuazyjnychdemokratówinadałnowykierunekich
myśli.Wtenwłaśniesposóbporzucilipunktwidzenia
demokratycznegoradykalizmui–zarównoideologicznie,
jakimoralnie–stanęlipostronieklasyrobotniczej:
W1843roku[MarksiEngels]wciążbylijeszczewdużymstopniu
burżuazyjnymiradykałami,wyznawaliidealistycznyświatopogląd,
akomunizmuważalizadogmatycznąabstrakcję.[…]Zawszelkącenę
staralisięznaleźćrewolucyjnąsiłę,któraobaliłabystarysystem
politycznyNiemiec.Alejużwtamtymczasiejedynąrewolucyjnąklasą
byłproletariat–idokładnietenfaktodkrylioni,gdytylkoprzekroczyli
graniceswojegokraju.WnaturalnysposóbMarkswswoich
rewolucyjnychposzukiwaniachwszedłwkontaktzruchemfrancuskiego
proletariatu,Engelszaśzwiązałsięzbrytyjskim[…]czartyzmem.[…]
Wrezultacietychkontaktówdoszłodobardzoszybkichigłębokich
zmianwichświatopoglądzie.Jużw1845rokuopublikowalioni
Świętą
rodzinę
,pracę,wktórejporazpierwszywyłożylipodstawymaterializmu
ekonomicznegoiwktórejproletariackipunktwidzeniajestjużłatwy
dozaobserwowania[32].
Historia,podsumowywałMartynow,dajenamprawo
orzec,że„całynowoczesnysocjalizmjestwytworem
klasyrobotniczej”,conieznaczyoczywiście,żepowstał
całkowicieniezależnieodruchuburżuazyjnych
demokratów.Przyopracowywaniunowoczesnego
socjalizmurozmaiteczęściproletariatu,„różniącesię
poziomemswojejświadomości,dochodziływpraktyce,
poomacku,doposzczególnychzadańiichrozwiązań”
–tojewłaśniepóźniej„odkrywali,syntetyzowali
iugruntowywaliteoretycznie”ideolodzyruchu
robotniczego.„Wagatychstwierdzeń–kończyłMartynow
–jestolbrzymia.Stojąonewsprzecznościztezami
przedstawionymiprzeztowarzyszaLeninawpamflecie
Corobić?
,alewywodząsięzsamychfundamentów
marksizmuizostały–wtejczyinnejformie
–uwzględnionewewszystkichsocjaldemokratycznych
programach”[33].
ReakcjaLeninanapowyższezarzutyniebyła
jednoznaczna.Podczaskolejnegoposiedzeniazjazdu
