Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
Teoriejęzykoznawczemogąbyćdlasocjologiirównieżinspiracją,
jakożeczęstoopisująonezagadnieniapodobnedotychbadanych
przezsocjologów,aleczyniątozinnegopunktuwidzenia,przyjmu-
jącinnezałożeniaipunktyodniesienia,nierzadkopodchodzącteż
doproblemówzwiększąwnikliwością.Przykłademsłużytuproces
tworzeniarzeczywistościspołecznejopisywanyzarównoprzezteo-
riewypowiedziperformatywnychGrice,a(1975),jakiwieleteorii
socjologicznych,m.in.BergeraiLuckmanna(1983).Porównanie
ujęćjęzykoznawczychzsocjologicznymimożebyćwięcinspiru-
jącąpodstawąrozbudowyiintegracjizinnymipodejściamiteorii
socjologicznych.Jednocześnie,ponieważjęzyknaturalnypozosta-
jegłównymnarzędziemtworzeniarzeczywistościspołecznejwno-
woczesnychspołeczeństwach,ichanaliza,gdybyniebyłaopartana
solidnejwiedzyjęzykoznawczej,mogłabysięokazaćwwielusytu-
acjachtakżeconajmniejpowierzchowna.
Wpracyjakoprzykładyempiryczneanalizowanesąrozliczne
aspektydomniemanejkulturowejdominacjiWarszawy.Hegemonia
stolicy,jakopokazanowksiążce,jawisięzarównojakodominacja
dyskursówhistorycznychgłównegonurtu(wszczególnościprzez
wypełnienieichtreściamizwiązanymizhistoriązaborurosyjskie-
go),jakidyskursumedialnegoczyteżakademickiego.Wkońco-
wejczęściopracowaniaprzedstawiamwynikibadaniailościowego
nareprezentatywnychpróbachpopulacjistudenckichzWarszawy,
Krakowa,PoznaniaorazGórnegoŚląskazuwzględnieniem
ZagłębiaDąbrowskiego.Pokazuję,jakprzedstawiasięstosunek
dostolicywzależnościodpochodzeniaregionalnegostudentów.
Zwracamrównieżuwagęnazróżnicowaniewybranychaspektów
percepcjiwarszawskiejdominacji,wtymwymiaruekonomiczne-
go,politycznegoi,przedewszystkim,kulturowegoorazmedialne-
go.Jednocześnieprezentujętrzypodstawowemodelekompensacji
peryferyjności,jakiezaobserwowanowprzypadkupolskim,przy
czymwkażdymjesttokompensacjagłównieocharakterzeodwoła-
niadokapitałukulturowego.WprzypadkuKrakowamamydoczy-
nieniazpróbąodwołaniasiędo„narodowegokapitałukulturowe-
go”,wtymjegoaspektówinteligenckich,awprzypadkuPoznania
–doaspektówpragmatycznych,mającychtakżewydźwiękwyż-
szości„cywilizacyjnej”iszczególnychzwiązkówzZachodem.Te
ostatniewidocznesątakżewprzypadkuśląskim,aleuzupełnione
