Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Modelezależnościcentrum–peryferie
czygeopolitycznymniejestjeszczeczęściąeuropejskiegordze-
nia,topowinnatrwalezadomowićsięwnimmentalnie,czylitakże
napoziomiedyskursywnym.Jej„światli”obywateleniepowinni
zatemżywićnajmniejszychwątpliwościcodoswejprzynależno-
ścidoeuropejskiegocentrum,gdyżkażdeodwołaniesiędopery-
feryjności,nawetwwewnętrznychsporachakademickich,służyć
możejakoargumentprzeciwkopolskimaspiracjomdowspółtwo-
rzeniajądraUniiEuropejskiej.Wdomyślezakładasiętuniejako,iż
celemprzeciwników,konkurentówczyteżosóbźlerozumiejących
interesPolski,jestwypchnięciejejzeuropejskiegocentrum(bądź
uniemożliwieniedołączeniadoń).Każdawzmiankaoperyferyjno-
ścijestwtakimkontekścietraktowanajakoszkodliwedziałanie,
któremożeuzasadnićpozostawanienaszegokrajuwgeopolitycz-
nej„szarejstrefie”,pozagłównymtrzonemintegrującejsięEuropy,
pozajejeuroatlantyckimistrukturamibezpieczeństwaczywreszcie
pozacentrum„zachodniejcywilizacji”1.Posługującysiętakąlogiką
zdająsięzakładać,żekażdenawiązaniedo(relatywnie)peryferyj-
negostatusuPolskibędzieargumentemdowykorzystaniaprzeciw-
koniej.SkoroPolacysamiuważająsięzamieszkańcówperyfe-
rii–sugerująprzedstawicieległównegonurtupolskiegodyskursu
–wszyscyci,którymniezależynaintegracjiPolskizZachodem
(zarównoegoistycznienastawieniprzedstawicieletegoostatnie-
go,jakispiskującyprzeciwPolscereprezentanciWschodu)na-
tychmiastprzytoczątęopinięjakodowódnato,żePolacysami
wpełniEuropejczykamisięnieczująiniechcąbyćnimiwpełni.
Jednoczenieusłyszećmożnateżgłosysugerujące,iżposługiwanie
sięokreśleniemperyferyjnościmożezakładaćpogodzeniesięzhi-
storycznymdeterminizmemmającymskazywaćnaszkrajnawiecz-
nezacofanie,implikującjegobrakszansnaawanswprzewidywal-
nejperspektywieczasowej(Domański2001).Zdrugiejstronynie
brakwPolscegłosówokreślającychjakoperyferyjneinneregio-
nyipaństwaEuropy,wszczególnościtepołożonenawschódod
naszegokraju.Tatendencjadoodrzucaniaperyferyjnegostatusu
idyskursywnegoprzenoszeniagonawschodnichsąsiadów,którym
1PrzykłademmożebyćwypowiedźbyłegoministrasprawzagranicznychAda-
maRotfelda,którystwierdziłm.in.,iż„podejmowanesąpróby,byPolskęiinne
krajeregionu(np.państwabałtyckie)wyodrębnićjakoswegorodzajuperyferie–
zregułyizawszenastawioneantyrosyjsko”(Rotfeld2005,s.5).
