Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Statusteoriidominacjiprzestrzennej
25
nierzadkoprzypisujesięinnepokrewne,aodbieranejakonegatyw-
nienaznaczająceokreślenia(np.wschodniość,azjatyckośćczyza-
cofanie),stanowielementtoczącejsięwnaszejczęścikontynentu
szerszejwalkiookreśleniewschodniegozasięgugranicycywiliza-
cyjnej„europejskości”(Melegh2006).
Ukazanepowyżejostrożnepodejściedodyskursywnegoprzypi-
sywaniaperyferyjnościPolsceijejregionomwydajesięwwielu
przypadkachnieuzasadnione.Sugerowanezwiązkidiagnozowania
peryferyjnościczyteżużywaniawokreślonychkontekstachprzy-
miotnika„peryferyjny”,zrzekomymikonsekwencjamipolitycz-
nymibądźspołecznymisprawiająwrażeniesubiektywnych,aczę-
stowręczbezpodstawnych.Wszczególnościnieuprawnionejest
przenoszeniezałożeńiwnioskówstosowanychwtymzakresie
wramachdyskursupolitycznegonadyskursakademicki.Alenawet
wprzypadkuniektórychdyskusjiocharakterzepolitycznymspe-
kulowaćbymożna,czyprzypadkiemucieczkaodotwartejdeba-
tynatematperyferyjnego,awięczależnegostatusukraju(atakże
jednostekterytorialnychczymniejszościowychgrupspołecznych),
niejestwręczszkodliwazperspektywyowychspołeczności,nain-
teresyktórychpowołująsięzwyklekrytycyanaliz„centro-pery-
feryjnych”.Cowięcej,trafnerozpoznaniewłasnejperyferyjności,
podrzędnościlubzależnościwróżnychwymiarachizakresachnie
musiautomatycznieprzekładaćsięnapogłębianiekompleksów
niższościalboobniżeniepoziomuaspiracji.Braktakiejdiagnozy,
realistycznegorozpoznaniaograniczeńmożliwościwłasnegodzia-
łania,stopniauzależnieniaodzewnętrznychczynnikówwróżnych
wymiarach,niepozwalanapodejmowaniedziałańadekwatnychdo
stojącychprzeddanymkrajem(czyinnąspołecznością)wyzwań.
Możnawszczególnościargumentować,żeniewątpliwysukceskra-
jównordyckich,którymudałosięwostatnichdekadachwsposób
znaczącyawansowaćweuropejskichhierarchiachgospodarczo-po-
litycznych,polegałm.in.natrafnymrozpoznaniunaturywłasnejpe-
ryferyjnościidopasowaniudoniejrozwiązańwsferzepolitykigo-
spodarczej,naukowejispołecznej.Niesłużyłotemunatomiasttak
popularnewPolsceswoiste„zaklinanie”własnejcentralnościprzez
deklaracjepolitycznychbądźekonomicznychaspiracjiczyteżucie-
kanieoddiagnozwskazującychnazależnośćodsilniejszychświa-
