Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakjużwspomniałem,Butlerposługujesiętrochękatechetyczną,
trochęfilozoficznąmieszaninąjęzykową.Posługujesięspecyficznym
rejestremjęzykaangielskiegocharakterystycznymdlatekstów
wytworzonychnapotrzebyKościołaanglikańskiego.Tenrejestr
językowyjestmocnouzależnionyodangielskiegotłumaczeniaBiblii,
tzw.BibliiKrólaJakuba,októrejnapiszęwdalszejczęściprzedmowy.
Wzwiązkuztązależnościąteksttenwlekturze,atakżewczasie,
wktórympowstał,mógłsięwydawaćmiejscamiarchaicznyalbo
nazbytpodniosły.Coprawdawtłumaczeniuużywamwspółczesnej
polszczyznyodpowiedniejdladziełafilozoficznego,aletam,gdzie
wymuszatoformatekstualboużyteworyginalewyrażeniejest
szczególnienietypowe,stosujęczasemwyrażeniaprzestarzałealbo
odpowiadającetekstompolskichtłumaczeńBiblii.Znacznefragmenty
tekstuButlerasąrozbudowanymicytatamilubparafrazamiiturównież
zachowujęodpowiedniośćjęzykadoanalogicznychpolskichtekstów.
Ześciślefilozoficznegopunktuwidzeniainteresującesąpojęcia,które
Butlerstosujewswoimdziele,awszczególnościtenieliczne,wrozwój
którychprzypisujesięmuszczególnywkład.
Wszelkichwyborów,którychbyłemzmuszonydokonywaćprzy
tłumaczeniutychpojęć,dokonywałemnapodstawieporównania
zzastosowanymiwpolskimprzekładzieHobbesaiHume’a.Ztego
względu,żeButlerbezpośredniopolemizujezHobbesem,
wszczególnościzjegoteoriąegoizmumoralnego,doktórejopisu
Hobbesużywatychsamychokreśleń,którychużywapotemButler,
natomiastHume,pisząc„poButlerze”,bezpośredniodoniego
nawiązujeiwychwalazaprzenikliwośćmyśli,równocześniekorzystając
ztychsamychpojęćwswoichopisach.Moimcelembyłoto,aby
przeczytanietychdziełwporządkuchronologicznym,podobniejak
woryginaleangielskim,unaoczniałorozwójpojęć.
Ważnepojęcia
Poniżejprzedstawiamnajważniejszepojęciaorazte,którestanowiły
największyproblemwtłumaczeniu.Butler,jakjużwspomniałem,nie
budujesystemu,niepiszeakademickiejpracyfilozoficznej,wzwiązku
ztymniewyjaśniapojęćjakotakich.Wszystko,cowiemyoich
znaczeniu,pochodzizkontekstu,dlategoszczegółoweinterpretacje
poszczególnychpojęćpojawiającesięutakichautorów,jak:Penelhum,
ZiemińskiczySchneewind,sączęstopróbąkonstruowaniaczegoś,
czegoButlernieplanował.Wtłumaczeniupróbujęnadaćimmożliwie
szerokieznaczenia,podobniejakworyginale,takbylekturatylko
wjęzykupolskimpozwoliłarozważaćtekstwodniesieniudoinnych
autorówzepoki.Oczywiściejednaktrudnealboproblematyczne
pojęciaorazte,któresącentralnedlawywodu,wymagająpewnej
uwagiiomówienia.Poniżejprzedstawiamnajważniejszeznich.
Benevolence
–życzliwość
Tonajtrudniejszedlatłumaczapojęciewcałymtekście.Występuje
wwiększościkazań,wróżnychkontekstachiwymaga,byzastosowany
