Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwszechwiedzący,atakżewyłączonyspodosądusumienia,może
kierowaćsiętylkozasadąmaksymalizacjiszczęścia.
Całakoncepcjawywoduwkazaniach,gdyButlermówiomoralności,
jestzbudowanawokółwzmacnianiaprzekonania,żeetykazasad
narzucanaprzezsumienieireligięobjawionąjestwspieranaprzez
czynnikinaturalne–emocjezwiązanezmoralnościąorazzasadę
przyjemności,mimożeniesąonedlaniejniezbędne.Jest
tozpewnością,wjakimśstopniu,spowodowanekatechetycznym
charakteremtekstu.CelemButlerajestpokazanie,żejegosłuchacze,
apóźniejczytelnicy,działajączgodniezsumieniem,działająrównież
narzeczswojegoszczęścia.
Rolawczasachpóźniejszych
Hume,piszącswój
Traktatonaturzeludzkiej
wniewielelat
poopublikowaniu
Kazań
,nazywaButlera„wybitnym
filozofem”13,zaliczadonajwiększychautorówangielskich,dzięki
którymAngliajestnaczeleświatanauki14izarównopodpierasięjego
koncepcjami,jakodrzucaichpewnesformułowania.
OdtamtychczasówButlerbyłstudiowanyprzezwielepokoleń
filozofów,któremiałyokazjezapoznawaćsięzapośrednictwemjego
tekstówztakimipojęciami,jak:sumienie,życzliwość,władzeumysłu,
niekonieczniedlaniegooryginalnymi,aleniemniejprzekazywanymi
wjegodziełach.Filozofowiemoglisiętakżezetknąćsięwtekście,bądź
cobądźautorachrześcijańskiego,zkoncepcjamitakimijak:
utożsamianiedążeniadodobraidążeniadoszczęściaorazkoncepcji
wyboruczynówzewzględunasumęwytworzonegoszczęścia.Jeśli
nawetniebyłytooryginalnepomysłyButlera,tosądzę,żeczęśćznich
zostałaprzekazanadziękiniemuiugruntowanawangielskiejtradycji
filozoficznej.
„Każdarzeczjesttym,czymjest,anieczymśinnym”15,„Choćby
człowiekmiałnajlepszeoczywświecie,niemożeonpatrzećwinną
stronęniżwtę,wktórąjezwróci”16–teikilkainnychbłyskotliwych
sformułowańButleraweszłodokanonudotegostopnia,żepierwsze
znichG.E.Mooreumieściłnastronietytułowejswoich
Principia
Ethica
,akomentarzedoMooraodnosząsięteżdoButleraiczęsto
przyjmująrównieżtytułynawiązującedojegotekstów.Równieżwtej
formietekstyButlerażyjąwfilozofiiangielskojęzycznej.
DziełabiskupaButlerabyływpóźniejszychczasachidodziś
sąpublikowanewrozmaitychzbiorach.Zewzględunaspecyficzną
formęstosowanąprzezautorałatwojesttworzyćtakiewybory
tekstów.Zpunktuwidzeniafilozofiimoralnościnajciekawsze
sąKazaniaI–IIIorazIX–XII.Częstowtakiejformieiwtakimpołączeniu
byływydawanewrazzewspomnianymwcześniejtekstem
Rozprawy
onaturzecnoty.
Chociażbyłylekturąobowiązkowądlawielupokoleń
teologów,tościśleteologicznetekstywypadłyzczasemzobiegu
inawetspecjaliściprzyznają,żeKazaniaXIIIiXIV
OmiłościdoBoga
