Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Płazybeznogie
(pierścieniu).Mimotociałomożesprawiaćwra-
żeniezakończonegoogonem,czylizwężaćsięku
końcowi.Dlategoopisujàcniektóregatunkipod-
kreślasięwystępowanieflprawdziwego”ogona.
Gatunkiwodnemogàposiadaćfałdskórny,biegnà-
cywzdłużgrzbietuipełniàcyrolępłetwygrzbietowej.
Koniecciałauczęścigatunkówprzykrytyjest
małàokràgłàtarczkàkońcowàpowstałàzostat-
niegopierścienia.
Opisujàcbeznogie,dlaułatwienia,wyróżnia
siępierścieniepodstawowe(bruzdyobejmujàce
poprzecznieodcinekciałapłazaodpowiadajàcy
mniejwięcejdługościjednegokręgu)lubbar-
dziejwidocznepierścieniewtórne(drugo-itrze-
ciorzędowe)zwiàzanezryjàcymtrybemżycia
(zanikłyonewtórnieuniektórychwodnychgatun-
ków).Jesttoistotnacechataksonomiczna.
Uwszystkichbeznogichwystępujekilkapierścieni
podstawowychwkilkusegmentachzagłowà.
Ciałoniektórychjestpodzielonedodatkowopier-
ścieniamidrugorzędowymi(dwapierścienie
przypadajànaodcinekjednegokręgu),auwię-
kszościpierścieniamitrzeciorzędowymi(trzypier-
ścienieprzypadajànajedenkręg).
Skórapłazówbeznogichjestwilgotna,cienka
ibłyszczàca.Zawieralicznegruczołyjadowe,
służàceprawdopodobnie(podobniejakuinnych
płazów)doodstraszaniadrapieżników.Ciało
Gymnophionamaprzeważniemałojaskrawe
zabarwienie(odcienieszaregoibràzu),alenie-
któregatunkimogàmiećnp.żółtepasypobo-
kachciała(np.ułusecznikalepkiego).Prawdo-
podobniejaskraweelementywzorumajàzna-
czenieostrzegawcze.Kilkainnychgatunkówpła-
zówbeznogichteżjestkolorowoubarwionych,
np.gatunek
Schistometopumthomense
jest
jaskrawożółty.
Skórabeznogichjestmocna,odpornanaza-
drapania,zbudowanawsposóbtypowydlapła-
zów,pozatym,żeniemawniejwarstwykomórek
zawierajàcejwęglanwapnia(bioràcychudziałwza-
trzymywaniuwodywskórze).Uwiększościgatun-
kówwystępujàpojedynczorozmieszczonełuski,
ukrytepodzewnętrznàwarstwàskóry,wśródkomó-
rekgàbczastych.Sàonepodobnedołusekrybich.
Majàznaczenieochronne,zapobiegajàszybkiejutra-
ciewodyprzezskórę,nadajàtakżekształtciałupłaza
ichroniàjegoorganyprzedatakiemdrapieżników.
Schistometopumthomense
;fot.JohnMeasey
20
