Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nymemocjonalno-poznawczymsposobemujmowaniaświataiwyrażająca
stopień,wjakimczłowiekmadojmujące,trwałe,ajednakdynamicznepo-
czuciepewności,że:
−bodźcenapływająceześrodowiskazewnętrznegoiwewnętrznego
mają,wodczuciuosoby,charakterustrukturalizowany,przewidywal-
nyiwytłumaczalny;
−dostępnesązasoby,którepozwoląmusprostaćwymaganiomstawia-
nymprzeztebodźce;
−wymaganiatesądlaniegowyzwaniemwartymwysiłkuizaangażowa-
nia(Antonovsky2005,s.34).
Przeprowadzonewywiadynagrupie51osóbskłoniłyAntonovsky’ego
dosformułowaniatezy,żewkonstrukcieSOCistniejąstrukturypodrzęd-
ne.Wywiadompoddanoosoby,któredoświadczyłypoważnegourazuisą
postrzeganeprzezspołeczeństwojakoosobydobrzefunkcjonująceiradzące
sobiezwymaganiamiżycia.Komponentypodrzędnezostaływyodrębnione
wtokubadańianalizyjakościowejzebranegomateriałubadawczego.Anto-
novskywyróżniłtrzytematy,aspektyfunkcjonowaniabadanychprzezniego
osób,którewistotnieróżnymstopniucechowałyosobyosilnym,średnim
iniskimpoczuciukoherencji.Tematyteokreśliłjakokomponentypoczucia
koherencjiinazwałkolejnopoczuciemzrozumiałości,poczuciemzaradności
ipoczuciemsensowności.Wspomnianekomponentypoczuciakoherencjisą
nierozerwalniezesobąpowiązaneiwarunkująsiebienawzajem(Pasikowski
2000,s.16orazs.140-166).
1.1.2.1.Komponentzrozumiałości(comprehensibility)
Poczuciezrozumiałościjestkomponentem,któryodnosisiędostopnia,
wjakimczłowiekpostrzegabodźce,zktórymisięstyka(napływająceześro-
dowiskazewnętrznegoiwewnętrznego)jakosensownepoznawczo,jakoin-
formacjeuporządkowane,spójneijasne,aniejakoszum,informacjechao-
tyczne,losoweiniewytłumaczalne(Waszkowska,Dudek2001,s.210-211).
Człowiekosilnympoczuciuzrozumiałościspodziewasię,żebodźceisytu-
acje,zktórymizetkniesięwprzyszłości,będąprzewidywalnelubprzynaj-
mniejgdydanybodziecgozaskoczy,żebędziepotrafłgozidentyfkować
iwyjaśnić.„Wyrażanasząumiejętnośćdopoznawczego»przepracowania«,
przyswojeniainformacjiiwydarzeń,zespoleniaichzwłasnąwizjąświata”
(Jarmużek2014a,s.245).
Tenkomponentpoczuciakoherencjiniedotyczywięcjedyniebodźców
wyczekiwanych,pożądanychzpunktuwidzeniainteresuosoby,aletakże
tych,któremogąbyćodbieranejakoniemiłelubwręczprzykrezdarzenie.Sil-
nepoczuciezrozumiałościpowoduje,żetakiczłowiekpotrafdostrzecjakiś
22
