Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedmiotuikierujejestalekudotykowymwrażeniom
krawędzi,natomiastwidzeniewmasachzachodzi
wówczas,gdyuwagapatrzącegoniekoncentrujesięjuż
nakrawędziachprzedmiotu,gdykonturmniejlubwięcej
stajesięobojętnydlaoka,aprzedmiotwyłaniasięprzede
wszystkimjakozjawiskoplam.Jestprzytymrzeczą
nieważną,czytakiezjawiskoplamprzemawiajakozespół
barw,czytylkojakograjasnegozciemnym.
Samaobecnośćświatłaicieninawetwówczas,gdy
przypiszesięimznacznąrolę,niedecydujejeszcze
omalarskimcharakterzeobrazu.Taksamosztuka
ozałożeniugraficznymmadoczynieniazbryłami
iprzestrzeniąoraznierezygnujezeświatełicieni,dzięki
którymuzyskujeefektyplastyczne.Elementytejednak
zostająpodporządkowanelinii,którejfunkcjapolega
nawyraźnymichodgraniczaniu.SłusznieLeonardo
uchodzizatwórcęświatłocienia,ajego
Ostatnia
Wieczerza
zadzieło,wktórymporazpierwszy
wnowożytnejsztucekontrastjasnegoiciemnegostałsię
czynnikiemkompozycji.Czymbyłybyjednakteświatła
icieniebezkrólewskiejpewnościprowadzącejjelinii?
Wszystkozależyodtego,wjakimstopniuprzyznajesię
–względnieodmawia–wartościznaczeniowejkrawędzi
bryły,czymabyćonaodczytanawsensielinearnym,czy
nie.Czasemkonturjestjakkoleinaposuwającasięwzdłuż
granicbryły–obserwatormożespokojniepoddaćsięjej
biegowi–czasemzaśświatłaicienieopanowująobraz
iwprawdzieniesąbezkresne,brakimjednak
wyraźniejszegopodkreśleniagranic.Tylkomiejscami
wynurzasięfragmentbardziejuchwytnegozarysu–jego
dominującarolawcałościformartystycznychupadła.
Azatem:istotaróżnicymiędzyDüreremaRembrandtem
leżyniewmniejszejczywiększejkoncentracjimas
światełicieni,leczwtym,żewpierwszymwypadku
masytesąpodkreślonewyraźnymkonturem,wdrugim
natomiastgranicaichkrawędzijestbliżejnieoznaczona.
Wrazzmomentemdeprecjacjiliniijakoelementu
wyznaczającegograniceprzedmiotomwyzwolonezostają
możliwościmalarskie.Następujenagłeożywieniekażdego
