Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Bielski,Podstawoweproblemyteoriiwychowaniafizycznego,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-952-0,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
TEORIAWYCHOWANIAJAKODYSCYPLINAPEDAGOGICZNAȃ
13
3)usystematyzowanyzbiórzałożeńteoretycznychorazbadańempirycznych
dotyczącychróżnychzagadnieńzwiązanychzkulturąfizycznąidyscyplina-
mipokrewnymi.
Teoriawychowaniafizycznego,będącajednązsubdyscyplinogólnejteorii
wychowania,uważanajestzajednązpodstawowychnaukwdziedziniekultury
fizycznej.Przedmiotemjejzainteresowaniajestusystematyzowanaispójnawie-
dzaofizycznymkształceniuiwychowaniu,ojegocelachiźródłachtychcelów,
otreściach,metodachitechnikachoddziaływańdydaktycznychiwychowaw-
czych,oczynnikach,któreułatwiająbądźutrudniająprocesedukacji.
Sprawęteoriiwychowaniafizycznego–przedmiotunaszegozainteresowa-
nia–komplikujefakt,żesamopojęcie„teoria”posiadakilkaznaczeń.Wpo-
tocznymrozumieniuteorięprzeciwstawiasięzwyklefaktom.Częstobywatak,
żeopierającsięnakonkretniewykonanychczynnościach(faktach),naprzykład
wprocesiedydaktycznymiwychowawczym,próbujesięsformułowaćichuogól-
nienieiwyjaśnićowefaktywświetleteorii.
Innakomplikacjadotyczysamegopojęciawychowanie.Zdefinicjiprezen-
towanychprzezróżnychautoróworazztreściszkolnegoprzedmiotuwynika,
żewskładpojęcia„wychowaniefizyczne”wchodzizarównosamowychowanie,
jakikształcenieoraznauczanie.Koniecznejestwięctakiesformułowanietego
pojęciaprzysłowie„teoria”,którełączyłobywszystkieteprocesy.Takimpoję-
ciem(pojemniejszym)jest„edukacja”.Corazczęściejpedagodzyposługująsię
jużterminem„edukacja”przyokreślaniutejdziedzinywiedzy,którajestprzed-
miotemnaszychaktualnychrozważań,nazywającjąteoriąfizycznejedukacji
(H.Grabowski,1997),atakżeteoriąkształceniaiwychowaniafizycznego.
Wpedagogicespotykasięczęstostanowisko,iżnauczanie,kształcenieiwy-
chowaniesązesobąściślezwiązaneirozróżnianietychpojęćjestniemożliwe
iniepotrzebne.Ztymstanowiskiemniezgadzasięjednakwielupedagogów.
HeliodorMuszyński(1976i1981,s.25)stwierdza,żemożliwejesttakiena-
uczanie,którepolegatylkonaprzyswajaniuwiedzy,umiejętnościinawyków,
awięcdyspozycjiinstrumentalnych.Przyznajejednocześnie,żenawetwtoku
takiegonauczaniakształtująsiętakżeokreślonepostawyiprzekonania,czyli
dyspozycjekierunkowe(aksjologiczne),alepozostająonepozasferązainte-
resowanianauczanegopodmiotu,cojużstanowiistotnąróżnicępomiędzy
tymidwomapojęciami–kształceniemiwychowaniemicodajepodstawędo
ichrozróżniania.TakwięcH.Muszyńskiwprowadzadoedukacjidwarodzaje
dyspozycji:
1)dyspozycjeinstrumentalne,polegającenaprzyswajaniuwiadomości,umie-
jętności,rozwijaniusprawnościinawyków,costanowiistotęprocesukształ-
ceniainauczania;
2)dyspozycjekierunkowe(aksjologiczne),odnoszącesiędowyrabianiapo-
staw,przekonańinastawień,stanowiąceistotęprocesuwychowaniawwą-
skimznaczeniu.
