Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pobieranacząstkamusisięprzyłączyćdopowierzchnibłonykomórkowej
komórkifagocytującejwceluaktywacjispecyficznychreceptorówpowierzchniowych.
Uaktywniatowysuwaniepłatowatychwypustekbłonykomórkowej,któreotaczająpo-
bieranącząstkę.Błonazamykasię,tworzącpęcherzyk,któryzawierapobranącząstkę,
fagosom.Następniefagosomulegafuzjizlizosomem,któryuwalniaswojeenzymyhy-
drolityczne.Wtensposóbtworzysięlizosomwtórny,wktórymnastępujetrawienie.
Rozłożonesubstancjezostająwchłoniętedocytoplazmykomórki.
Niektórebakteriechorobotwórczewykształciłymechanizmobronnyprzedfagocy-
tozą.NaprzykładMycobacteriumtuberculosis,czylibakteriawywołującagruźlicę,
możehamowaćfuzjębłonfagosomuzlizosomem.Wkonsekwencjiotoczonabakteria
przeżywainamnażasię,zamiastulecstrawieniu.
Pinocytozazachodziwewszystkichkomórkacheukariotycznych,aujednoko-
mórkowcówjestsposobemodżywiania.Jesttoprocespobieraniapłynuzzawartymi
wnimcząsteczkami,przezmałepęcherzyki(ośrednicy<150nm).Pobieranasubstancja
jestotaczanafałdamibłonykomórkowej,któretworządołkiopłaszczonebiałkiem-
klatryną.Dołkizamykająsię,formującpęcherzykzwanypinosomem.Błonapinosomu
uwalniaklatrynę,anastępnieulegafuzjizbłonąlizosomu,gdzienastępujetrawienieen-
zymatycznewnętrzapęcherzykawrazzjegobłoną.Pobieraniepłynujestzazwyczajrów-
noważonejednoczesnąutratąpłynuzachodzącąwczasieegzocytozy.
Przemieszczaniesięmakrocząstekniepolegajedynienaichpobieraniudownę-
trzakomórek.Nowopowstałewkomórcebiałka,lipidyiwęglowodanyzapośrednic-
twemsiateczkiśródplazmatycznejorazaparatuGolgiegodocierajądopowierzchniko-
mórkiiuwalniająsięwprocesiezwanymegzocytozą0Wewszystkichkomórkacheuka-
riotycznychodbywasięstałyprzepływpęcherzykówtransportujących,które„pączkują”
odczęścitransaparatuGolgiegoiulegająfuzjizbłonąkomórkową.Takiszlakegzocytozy
działawsposóbciągły(egzocytozakonstytutywna)isłużydostarczeniunowopowstałych
lipidówibiałekdobłonykomórkowej,cozapewniawzrostbłonywczasiepowiększania
siękomórki,atakżegwarantujeodbudowęubytkówbłonypowstałychwprocesachfago-
ipinocytozy.Szlakiemtymtransportowanesąrównieżbiałka,któresąuwalnianenaze-
wnątrzkomórki(sekrecja).
Pozaszlakiemegzocytozykonstytutywnejistniejeszlakegzocytozyregulowanej,
obecnytylkowkomórkachwyspecjalizowanychwsekrecji.Komórkitewytwarzająduże
ilościnp.hormonów,śluzuczyenzymówtrawiennych,któresąmagazynowanewpę-
cherzykachsekrecyjnych(wydzielniczych)wcelupóźniejszegoichużycia.Kiedyko-
mórkazostajepobudzonaprzezsygnałspozakomórki,pęcherzykisekrecyjneulegają
fuzjizbłonąkomórkowąiuwalniająswojązawartośćnazewnątrz.Naprzykład,wzrost
stężeniaglukozywekrwidlakomórektrzustkijestsygnałemdowydzieleniainsuliny,
którawłaśniewtensposóbjestuwalniana.
14
10BUDOWAIFUNKCJEKOMóRKI
