Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FAGOCYTOZA
PINOCYTOZA
płynpozakomórkowy
błona
komórkowa
cytoplazma
wypustki
błony
komórkowej
cząstka
pokarmowa
fagosom
dołekbłony
komórkowej
pinosom
Ryc01080Procesfagocytozyipinocytozy.Wfagocytoziedużacząstkapokarmowaotaczanajestpo-
przezwypustkibłonykomórkowejskierowanenazewnątrzkomórki.Wypustkiłącząsięzesobątwo-
rzącpęcherzyk(fagosom)zzamkniętąwśrodkucząstkąpokarmową.Pinocytozapoleganapobie-
raniupłynu,któryotaczanyjestfałdamibłonykomórkowejtworzącymidołkiskierowanedownętrza
komórki.Fałdybłonyzamykająsiętworzącpęcherzyk(pinosom)
komórkową,którastopniowowpuklasiędownętrzakomórki,ażwkońcuzamyka,two-
rzącpęcherzykendocytotycznyzawierającypobranącząstkę.Materiałtenostatecznie
łączysięzlizosomem,wktórymulegastrawieniu.Strawionecząstkizostająwchłonięte
docytoplazmy.
Napodstawierodzajupobranychcząstekitymsamymwielkościpowstających
pęcherzykówendocytotycznychwyróżniasięfagocytozęipinocytozę(ryc.1.8;tab.1.2).
Fagocytozapoleganapobieraniuprzezkomórkidużychcząstek,takichjakmi-
kroorganizmy,fragmentykomórekczyciałaobce,przeztworzeniedużychpęcherzyków
(ośrednicyzazwyczaj>250nm)zwanychfagosomami0Fagocytozaupierwotniaków
jestformąpobieraniapokarmu.Uczłowiekazdolnośćdofagocytozymawielekomórek,
m.in.leukocyty,komórkinaskórka,nabłonkajelitowegoczyśródbłonkanaczyń.Uwięk-
szościzwierzątfagocytozasłużyprzedewszystkimjakoobronaprzeciwkomikroorga-
nizmom.Komórkifagocytujące(fagocyty),takiejakmakrofagiczygranulocyty„po-
chłaniają”atakującenasdrobnoustroje.Fagocytymogąbyćwolnelubosiadłe.Fagocyty
osiadłeukręgowcówtworzątzw.układsiateczkowo-śródbłonkowy.Wyściełająwnętrza
kanałówlubjamwwątrobie,śledzionie,tkancelimfatycznejlubszpikukostnym.Ich
funkcjąjestusuwaniebakterii,szczątkówkomórekiinnychzbędnychelementówzawar-
tychwpłyniekrążącym.Fagocytywolnezkoleitoleukocytyswobodnieporuszającesię
wekrwilublimfie.Funkcjąkomórekfagocytującychjestusuwaniestarych,martwych
iuszkodzonychkomóreklubkomóreknowotworowych(np.każdegodniafagocytują
ponad1011zużytycherytrocytów).
1010Budowaiwłaściwościbłonbiologicznych
13
