Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
wygenerowaniempracowałaadministracjapruska,ta„niewidzialnarękarynku”,
alewtakkrótkimczasieiprzytakiejbaziegospodarczej,jakąprzejęłyPrusy
wroku1795,byłotoniewykonalne.Niemniejjednakniemożnaniedoceniać
tego,cozdołanouczynićdlanowychprowincji,nawetdlamałychmiasteczek
zPrusNowowschodnich.
Jednymzelementówpolitykifiskalnejpaństwapruskiegobyłowprowadze-
niemonopolutabacznegoisolnego
31.Państwopruskiepodporządkowywało
sobiewieledziedzinżyciagospodarczego,takich,zktórychmożliwebyło
generowanieznaczącychdochodów.Ziemiepolskie,jakieweszływskład
państwapruskiego,byłypodtymwzględemdoskonałympolemdoświadczal-
nymdlaadministracjipruskiej.Jejcelem,jakjużwspomniałem,byłomożliwie
najszybszezintegrowanietychziemze„starymi”prowincjami.Politykapruska
wtymzakresiebyłanastawionanadługofalowedziałanie.Zjednejstrony
„podkręconośrubę”fiskalną,alejednocześniedbanoorozwójnowozajętych
ziem,traktującjejakointegralnączęśćKrólestwaPrus.Zewzględunauzyski-
wanestądwpływydobudżetubardzoważnadlaPrusbyłakwestiasolna.Od
początkuwiązałasięonaściślezpruskąpolitykąwzakresiegórnictwa.Miano-
wiciepatentemz7kwietnia1793r.wprowadzonoregalegórniczeihutnicze
32.
Górnictwoobejmowało,opróczwydobyciawszelkichpółszlachetnychiszla-
chetnychkamieni,węglakamiennegoibrunatnego,równieżpozyskiwaniesoli
kamiennejiwszelkichsolanek.NaterenPrusPołudniowychrozciągniętezostały
przepisyustawygórniczejwydanejdlaŚląskaihrabstwakłodzkiego5czerwca
1769r.,atakżepostanowieniaustawyodnoszącejsiędohutikuźnicz17kwiet-
nia1769r.Kwestiezwiązanezsoląkamiennąizaopatrzeniemwsólnależałydo
DepartamentuSolnegoDyrektoriumGeneralnego.Odroku1793wnowej
prowincjiPrusyPołudniowemonopolnazaopatrzeniewsóluzyskała,podobnie
jakiwinnychpruskichprowincjach,„OctroirteSeeundSalz-Handlungs-
-Gesellschaft”,odroku1795równieżwPrusachNowowschodnich.Wnowych
prowincjachwprowadzonozapisyedyktuz25stycznia1729r.nakazujące
handlarzomzajmującymsięsprzedażądetalicznąodbiórsoliodinspektorów
magazynowych.Niemaljednocześnie,13czerwca1793r.,przeniesionona
ziemiePrusPołudniowychzapisyedyktukrólewskiegoz16czerwca1771r.,
wprowadzającegozakazimportusolicudzoziemskiejdoKrólestwaPrus.Dnia
7października1796r.rozszerzonojenaobszarprowincjiPrusNowowschod-
31Edykt,mocąktóregorozciągniętomonopoltabacznynanoweprowincjeustanowiono
7.08.1797r.Jednocześniewprowadzonoprzepisywzględemtranzytuzagranicznejtabakizedyktu
ustanowionego20.02.1768r.namocydeklaracjiz28.02.1796r.Zob.ArchiwumPaństwowe
wSuwałkachoddziałwEłku,UrządParafialnywŚwiętajnie.PowiatOlecko1718–1887,sygn.
429,edyktsygn.58.
32A.Simsch,DiewirtschaftspolitikdespreußischenStaatesinderProvinzSüdpreußen
1793–1806/07,Berlin1983,s.115.
