Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Obibliografii
27
Uczynionotowprzekonaniuokoniecznościdopełnieniaobrazuzjawisk,
którerealizmsocjalistycznypozostawiłposobie.Jegovspadekkulturowy”od-
działujebowiem-wniezawszeuświadomionysposób-nakolejnegeneracje
Polaków,niezależnieodichświatopogląduispołeczno-politycznychuwarunko-
wań.JakzauważałbowiemMichałGłowiński,światprzedstawionyutworuzosta-
jewramachdoktrynyrealizmusocjalistycznegozinterpretowanywnajdrobniej-
szymszczególe,dziękiczemusensyideologicznepodsuwanesąodbiorcyjako
sprawozdaniezeświatapozatekstowego,wktórymczytelnikfunkcjonuje.Ztego
względuwintencjinadawcyodbiorcapowinientraktowaćówwykreowanyświat
jakowierneodbicierzeczywistości39.
3.Obibliografii
DołączonadopracybibliografiamanaceluumożliwienieCzytelnikowiorien-
tacjiwjegowłasnychperegrynacjachpotwórczościsocrealistycznej.Wędrówkite
zpewnościąniezawszeokażąsięsatysfakcjonująceestetycznieigodnewłożonego
wniewysiłkulekturowego.JednakżepragnęułatwićCzytelnikowiwyrobienieso-
biewłasnegosądunatematvsztukizdegradowanej”
.Ponadtodziś,kiedysocrealizm
pojawiasięwprzestrzenispołecznejwtakróżnorodnysposób,należypowrócićdo
jegovźródeł”
.Ichznajomośćpozwolibowiembyćmożepełniejzrozumiećnietylko
aluzjekulturoweiliterackie(niebrakichzwłaszczawreklamach40),lecz-przede
wszystkim-samfenomenatrakcyjnościepoki,wktórejjednowymiarowośćobrazu
światabyłagwarantemzachowaniapolitycznegostatusquo.Konsekwencjemodyna
rezerwowanedobadańnadpamięciąHolocaustu,toteżniemożnadowolnieodnosićgo
dokażdejformyaktualizowanejwtekstachkulturypamięci.Ztegowzględuproblema-
tycznejestokreśleniemianemopowieściwykorzystującejkategorięvpostpamięci”np.
powieściTadeuszaCegielskiegoMorderstwowAleiRóż(2010).Utwórtenjestbowiem
przedewszystkimretrokryminałem,osadzonymwpoczątkachlatpięćdziesiątychXXw.
Zarazemjednakkategoriavpostpamięci”-tak,jakjądefiniujesamaHirsch-dobrze
oddajeistotękulturowychzapożyczeńCegielskiego.Byćmożepewnymrozwiązaniem
byłobyprzywołaniekategoriivpamięciprotetycznej”AlisonLandsberg.Jednakżeposłu-
gującsiętąkategoriąbadaczkaakcentujeprzedewszystkimwpływnowychtechnologii,
umożliwiającychpodtrzymanietożsamościwwymiarzespołecznym(zob.:taż,Memory,
Modernity,MassCulture.Introduction,[w:]taż,ProstheticMemory.TeTransformationof
AmericanRemembranceintheAgeofMassCulture,NewYork2004,s.1-4).
39Zob.:M.Głowiński,Realizmidemagogia,[w:]tenże,Narracjeliterackieinielite-
rackie,Kraków1997,s.274.
40SzerokonawiązaniadokodusocrealistycznegowreklamachanalizujeMałgorza-
taLisowska-MagdziarzwszkicuSocrealizmbezwartościowania.Fascynacjasocrealizmem
wtekstachkulturypopularnejwPolscepo1989roku([w:]Socrealizm.Fabuły-komunikaty
-ikony…,s.434-456).
