Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Obibliografii
49
żyjącychwPRLokolicznościspołeczno-kulturowychipolitycznych,mających
niebagatelnywpływnaichdecyzje.Jedyniewówczasbowiemmożliwestaniesię
uniknięcieahistoryzmuiuproszczeń83.
PropozycjaRomkatonietylkopostulatbadaczaprzeszłości;torównież
programetycznychaksjomatów,jakiewinnyprzyświecaćkomentowaniuwciąż
żywychkwestiizwiązanychzpowojennymidziejamikulturypolskiej.Toteżnie
filipikiBohdanaUrbankowskiego,leczwyważonytondociekańsineiraetstudio
powinienwyznaczaćogólnetendencjewpoznawaniuepokinawetbudzącejtyle
emocji,cosocrealizm,tymbardziejże-powtórzmy-zdajesięonaoferować
swymbadaczomjeszczewiele,oczekującychnanaświetleniestosownedoswej
rangi,kwestii(niektóreznichzasygnalizowanowewprowadzającejwszczegóło-
wezagadnieniaczęściWęzłoweproblemyliteraturysocrealistycznej).
3b.Dobórbibliografiiprzedmiotowej
Dopewnegostopniamożebudzićkontrowersjezaproponowanywpracy
sposóbpodziałunaliteraturęprzedmiotuipodmiotu.Bibliografiapodmiotowa
powinnaprzecieżobejmowaćjedynietepozycje,októrychtraktująrozważania.
Tymczasemwjejobrębieumieszczonezostałyrównieżtekstyumożliwiającepeł-
niejszezrozumieniepowodów,dlaktórychdaneutworyzyskałyokreślonykształt
artystyczny.Tymsamymzatartazostajeróżnicamiędzybibliografiapodmiotową
iprzedmiotową.
Decyzja,bytakuczynić,podyktowanazostałajednakżespecyfikąoma-
wianegowpracyokresuorazsytuacjikomunikacyjnej,wjakiejfunkcjonowały
ówcześniezarównotekstykultury,jakidokumentyżyciaspołecznego:kul-
turasocrealistycznabyłabowiemnietylkototalitarna,leczrównieżtotalna,
podporządkowanaprzytymideologii84.Tymsamymgranicamiędzytekstem
83Zob.:Z.Romek,„Cezurakreatywna”wPRLaśrodowiskonaukowehistoryków,
vPrzeglądHistoryczny”2006,t.97,z.1,s.24-25.
84Por.opinięMonikiBrzóstowicz-Klajn:vSocrealizmstanowiłwpewnymsensie
modelkulturytotalnejizacząłrzeczywistośćempirycznątraktowaćtak,jakbybyłatwo-
rzywemsztuki,plastycznymipodporządkowanymwoliwładzykomunistycznej”(taż,
Socrealistycznaopowieśćoutopii,[w:]LogosimythoswkulturzeXXwieku,red.S.Wysło-
uch,B.Kaniewska,M.Brzóstowicz-Klajn,Poznań2003,s.217).Wspominanaprzezba-
daczkętotalnośćsocrealizmuwyrażałasięwujednoliceniuproblematykiwprowadzanej
dotwórczości,adresowanejdoróżnychwiekiemiwykształceniemkręgówodbiorców.
Toteżnp.ogospodarowaniuspółdzielczymmożemyprzeczytaćnietylkowstosownych
broszurkachpropagandowych(np.Wspólniedodobrobytu,1955)bądźutworachadreso-
wanychdodorosłychczytelników(np.wZwycięstwieGralaków,1952RomanaBratnego
lubPionierskimtrudzie,1954OlgierdaTerleckiego),aleichoćbywwierszowanejbaj-
ceJanaBrzechwyOpowiedziałdzięciołsowie(1946).Cowięcej:owatotalnośćkultury
