Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Obibliografii
45
ukazujące-jakKronikakomunizmuwPolsce(2009)-zjawiskotejformacjipo-
litycznejnaszerokimtlespołecznym(zpublikacjamiProkopaiUrbankowskiego
Kronikę…łączypodporządkowanieprezentowanychfaktówodgórnienarzuconej
tezie)72.Niekiedyzresztąjużukształtowanietytułuopracowanianakazujezachowa-
nieostrożnościbadawczej:zaprzykładposłużyćmożeszkicMikołajaNiedojadło
opatrzonyniefortunnymtytułemJaksiękradłowsocrealizmie.Zapożyczeniamoty-
wów,tematówirozwiązańformalnychwplakaciepropagandowymwokresierealizmu
socjalistycznego(2016).Podtytułwprawdziedoprecyzowujetytułowątezę,łago-
dzącjejwymowę,jednaktrudnooprzećsięwrażeniu,żesamtytułmiałzwracać
uwagęsensacjonistycznątonacją,nieprzystającądowymogównaukowejakrybii.
Wrefleksjiquasi-naukowejnadistotąustrojuPRL-upojawiająsięteżprace,
którychwartośćnaukowądyskredytujenietylkoniesprecyzowanametodologia,
leczrównieżlansowanenaichkartachtezy,wywodzącesięzmyśliśrodowisk
skrajnejprawicy;przykłademJerzegoBrochockiegoRewoltaMarcowa.Narodzi-
ny,życieiśmierćPRL(2000),wktórejprzedstawiono-podbudowanąspiskową
teoriądziejów-tezęovzmowieżydowskiej”
,wymierzonejprzeciwnarodowi
polskiemu.Czytamy:
socrealizmu(2007,nr41,s.20-21).Zartykułówchronologiczniewcześniejszychre-
prezentatywnydlanurtunacjonalistyczno-rozrachunkowegowpublicystyceUrban-
kowskiegozdajesięszkicWrozdartymświecie(vPoezja”1986,nr3,s.3-48),wktórym
czytamy:vJednązniezwykleważnych(awciążczekającychnabadacza)konsekwencji
wojnybyłoostatecznerozbiciemurugetaiwejściedokulturypolskiejlicznejgrupy
działaczyitwórcówpochodzeniażydowskiego.[ł]PoeciwrodzajuSłuckiegomogli
tworzyćelitękulturotwórcząwPolsce,niemoglijednakstworzyćpolskiejelitynaro-
dowotwórczej.[ł]AkcesŻydówdokulturypolskiejłączyłsięzuznaniemjejtrady-
cyjnychwartości,religijnychniewyłączając.Akcespowojennynatomiastniełączyłsię
zuznaniemtychtradycyjnych,»tożsamościowych«wartości,alezkultemwartości
podstawionychjużwichmiejsce,rzekomointernacjonalistycznych”(tamże).Szkic
tenmożnauznać(podobniejakpóźniejsze)zawyrazprzekonaniaovniewinności”
rodzimejkulturynarodowej,zagrożonejobcymi,antynarodowymi(tu:żydowsko-
-komunistycznymi)wpływami.
72AhistoryzmowychrewizjinajtrafniejujęłaMartaFik,zauważającżeczytelnicy
ZielonejgęsiGałczyńskiegoniedopatrywalisię-wbrewsugestiomSzymańskiego-whu-
morzecykluvmechanizmówzniewalania”(zob.:taż,Umysłzniewalany,[w:]taż,Autory-
teciewróć?Szkiceopostawachpolskichintelektualistówpopaździerniku1956,Warszawa
1997,s.180-182).Szymańskibowiem,dezawuująccałąpowojennątwórczośćGałczyń-
skiego,zarzucałpoeciepodporządkowaniesięwymogomkomunistycznychideologów
(zob.:tenże,Urokdworu(rzeczozniewalaniu),Kraków1993,s.110).Jednocześniezaś
niewspominaotragicznejsytuacjipoety,niepotrafiącegoodnaleźćsięwpowojennej
rzeczywistości;zob.:J.Pyszny,„Przezwyciężaniebłędówibraków”.Otrzechsamokryty-
kachpisarzyzroku1950,[w:]taż,Bojenałamach.Pisarzeiliteraturawprasiepolskiejlat
pięćdziesiątychXXwieku.Szkice,Wrocław2002,s.15-23.
