Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Okruchościrefleksji
21
bezpieczeństwoelektrowniatomowych.Jestemwstaniepójśćzre-
fleksjątakdaleko,bypoważniepostawićpytanieosamezasadyna-
szejcywilizacji:czymusimyzużywaćtyleenergiiitylekonsumować?
Argumentujączatączyinnąodpowiedzią,możemypowołaćsięna
licznewartości-psychiczne,moralne,emocjonalne.Leczjakuzasad-
niamysametewartości?Najczęściejkończymyrozważaniakonsta-
tacjąjakiejśoczywistości,októrejniemasensudalejmówić.Lecz
gdybywchodzącetuwgręwartościbyłyoczywiste,toskądbrałyby
sięostrekontrowersjewokółwymienionychkwestii?Prawdziweod-
powiedzimusząwkońcudotknąćugruntowaniawartości,naktóre
caładyskusjasiępowołuje.Dlaczegowięzimiędzyludzkie,nieskażo-
naprzyroda,bezpieczeństwo,itd.sądlamniewartościami?
Wstawianiutakichpytańniechodzioto,byćwiczyćsięwretory-
ce-wuzasadnianiuczegoś,czegouzasadnieńwcaleniepotrzebuje-
my.Czyniąctak,narażalibyśmysięnatensamzarzut,któryprzez
wiekitowarzyszyłfilozofii-zarzutzbytecznejspekulacjiiuroczyste-
gowypowiadaniaprawdznanychkażdemu.Jestjednakpowód,bynie
ugiąćsięprzedtymzarzuteminadaldomagaćsięuzasadnieńnawet
tam,gdzieniktniezgłaszaichpotrzeby.Brakugruntowaniawartości,
naktórepowołujemysięwsporachcywilizacyjnych,tworzybowiem
wdyskursiepustkę,wktórąwkraczająideologicznekonstrukcje.
Trudnośćradykalnejrefleksjistajesiępowodemjejkruchości-nader
łatwosięzniejrezygnujemy,aczyniącto,samistajemysięofiarami
dowolnychinterpretacji.Pospieszne,nieprzemyślaneinieodpowiedzial-
neinterpretacjeświataorazarogancjaibezkrytycyzmwichgłoszeniu
byłazapewnezawszeczęściąludzkichpraktyk,leczpodoświadcze-
niachXXwiekuwiemy,żeistniejąmechanizmyprzekształcanianon-
sensówipółprawdwtotalitarnesystemyideologiczne,atozupełnie
zmieniasytuację.Krytycznyupóriżądanieuzasadnieńprzestajebyć
sprawąswobodnychdociekańpodejmowanychwchwilachwolnych
odtroskmaterialnych,leczimperatywem-bezmaławarunkiemza-
chowaniaczłowieczeństwa.
Potrzebaradykalnejrefleksjijestwięcpotrzebądogłębnychuza-
sadnień.Tujednakpojawiasiękolejnykłopot.Otóżjedynądziedziną,
wktórejuzasadnieniaspełniająnajostrzejszenormypoprawności,jest
