Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
wszystkimaktywnościąspołeczną,naktórąnieuchronniewpływają(prowadząc
dozniekształceń)postawyipotrzebypodmiotu.Równieżwlatach30.XXwie-
kuswojebadaniaopublikowaliCarmichael,HoganiWalters(1932).Prezento-
walioniosobomniejednoznacznefigury,którymtowarzyszyłysłowneokreśle-
nia.Wprzypomnieniachfigurytetraciłyswąniejednoznaczność,upodabniając
siędodesygnatówokreśleńsłownych.Wjęzykuwspółczesnejpsychologiipo-
znawczejCarmichaelijegowspółpracownicyanalizowaliwpływwerbalnego
rekodowanianaprzypominanieformwizualnych.
MonografiaBartlettawniewielkimstopniuwpłynęłanabadanianadpamię-
ciąprowadzonepojejopublikowaniu.Sytuacjętęistotniezmieniłrozwójpsy-
chologiipoznawczejwlatach60.XXwieku,aprzedewszystkimpublikacja
książkiNeissera(1967)Cognitivepsychology,wktórejznalazłysiębezpośred-
nieodwołaniadoideiBartletta,dotyczącychschematówirekonstrukcyjnejnatu-
ryprzypominania.Neisserpodkreślałjednośćprocesówpoznawczychizwracał
uwagę,żespostrzeganie,przypominanieimyśleniesąaktywnymiiwzajemnie
powiązanymiprocesami.Zależnośćprzypominaniaodpercepcjibyłaoczywista,
aleznaczniemniejoczywistebyłozaangażowaniewprzypominaniuwyższych
procesówpoznawczych,takichjakmyślenieczyrozwiązywanieproblemów.
Neisser(1967,s.285)wyraźniepodkreślałkonstruującycharakterpercepcji
ipamięci:„rola,jakąprzechowaneinformacjeodgrywająwprzypominaniujest
takajakrolabodźcówwpercepcji”.Wskazywał,żewżadnymztychdwóch
przypadkówinformacjeniesąbezpośredniodostępneświadomościaniniesą
odtwarzanewdosłownejpostaci.Stanowiąnatomiastelementkonstruowania,
apodmiotspostrzegającyczywydobywającyinformacjezpamięcijestświado-
myjużtylkoproduktutejaktywności.Zatemprzypominanieniepoleganaoży-
wianiu„uśpionego”śladupamięciowego,lecznakonstruowaniuprzeszłego
zdarzenia,dziękiwiedzyischematom,któreumożliwiająpołączenieprzecho-
wanychfragmentóworyginalnegoepizodu.Opisującosobęwydobywającąin-
formacjezpamięci,Neisserwykorzystałanalogięstosowanąwcześniejdoper-
cepcji,toznaczyanalogiędopaleontologa,którypróbujezrekonstruowaćdino-
zaurazfragmentarycznychskamieniałości.Konstruowaniemożeprowadzićdo
złudzeńwpercepcjii–analogicznie–dozniekształceńwprzypominaniu.
Możnaprzypuszczać,żepracaNeisserawistotnymstopniuprzyczyniłasię
dorozwojubadańnadzniekształceniamiwlatach70.XXwieku(por.Roediger,
1996).Wbadaniachtychmożnawyróżnićkilkanurtów.Pierwszyznichdoty-
czyłzniekształceńwprzypominaniuzdańitekstów,wynikającychztrudności
wodróżnieniuinformacjibezpośredniozawartychwtekścieodtych,którebyły
spójnezjegoogólnymsensemlubzniegowynikały(Bransford,Barclay
iFranks,1972;BransfordiFranks,1971).Druginurtbadańobejmowałznie-
kształceniapolegającenaprzypominaniusobieinformacjibłędnych,alezgod-
nychzaktywizowanymischematamiosóblubzdarzeń(Bower,BlackiTurner,
1979;HasheriGriffin,1978;SuliniDooling,1974).Wreszciewtrzecimnurcie
badańwskazanonato,żetrafnośćrelacjipamięciowychuosóbdorosłychmogą
