Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział1.Historiaprzemiansocjologiirodzinyjakosubdyscyplinynaukowejś
socjologów(WiliamaSumnera,LesteraWardaorazFranklinaGiddingsa),wyraźnie
inspirowaneteoriąCharlesaDarwina,HerbertaSpenceraorazpozytywizmem
Auguste’aComte’a.Wtympodejściu-odwołującsiędoewolucjonizmu-kon-
centrowanosięraczejnaanaliziezwiązkówmiędzyorganizacjążyciaspołecznego
amodelamiżyciarodzinnego,podzielając-jakpisząThomasiWilcox,cytujący
R.I.Howarda-nwspólnąwiaręwmożliwośćadaptacjirodzinyjakoinstytucjido
nowychwarunków”(1987:83).Wtejperspektywierodzinaniebyłajużpasywną
idelikatnąinstytucją,leczraczejinstytucjązdolnądoadaptowaniasiędozmien-
nychwarunkówspołeczno-kulturowych,ekonomicznych,demograficznychitp.
Odmiennepostrzeganierodziny-jakodelikatnejinstytucji,którawymaga
ochrony(reformatorzy),orazjakoinstytucjiozdolnościachadaptacyjnych(wcześni
socjologowie)-przyczyniłosiędopodziałuwsposobachbadaniażyciarodzin-
nego(zob.Thomas,Wilcox1987).Oilereformatorzykoncentrowalisięraczejna
analizachindywidualnychprzypadkówi-opróczdiagnozysytuacjirodzin-pró-
bowali,wychodzącodtezbliskichmedycynie,proponowaćdziałaniamającena
celuochronętejinstytucji,otylepierwsifamiliolodzynograniczalisię”dorealizacji
badańempirycznychpoświęconychtransformacjiżyciarodzinnego.Jakpodsumo-
wujeHoward:nSocjologowiepostrzegalicelswojejpracyjakodostarczaniewiedzy
społecznej,podczasgdypracownicyspołecznitwierdzili,żeichcelemjestterapia
społeczna”(Howard1981,cyt.za:Thomas,Wilcox1987:83).
Wmoimprzekonaniuwewspółczesnejfamiliologiinadalwidocznesąkonse-
kwencjedefiniowaniarodzinyjakoinstytucji,którapowinnapodlegaćochronie
(tuwracamydodyskursukryzysurodziny),orazjakoinstytucji,któramazdolność
dostosowywaniasiędozmiennejrzeczywistościspołecznej(takiestanowiskojest
obecnewdyskursietransformacyjnym,alebezjednegozpodstawowychzałożeń
ewolucjonizmu-założeniaopostępie).
AnnaGiza-PoleszczukpoczątkifamiliologiidatujeniecopóźniejniżChristen-
senorazThomasiWilcox,tj.naokresprzełomuwiekówXIXiXX.Wtedybowiem-
jakpiszeautorka-nzagadnieniarodziny,strukturpokrewieństwaiwywodzonych
znichzasadorganizacjiznajdowałysięwcentrumteoretycznejrefleksjinadspo-
łeczeństwemilogikąjegorozwoju”(Giza-Poleszczuk2005:11).ZbigniewTyszka
(1974,1990)powstaniesocjologiirodzinyjakooddzielnejsubdyscyplinynaukowej
lokujewlatach20.i30.XXwiekuijednocześniepodkreśla,żenarodzinyfamiliolo-
giibyłyzwiązanezsocjologiąamerykańską,przedewszystkimzpracaminatemat
grupypierwotnejisocjalizacjiautorstwaamerykańskichbehawiorystówCharlesa
CooleyaiGeorge’aH.Meada(zob.Szlendak2010).TomaszSzlendak(2010)da-
tujepocząteknaukowychdociekańnatematżyciarodzinnego(przedewszystkim
dociekańocharakterzehistorycznymorazewolucjonistycznym)-podobniejak
Tyszka-nadrugąitrzeciądekadęXXwieku.
Jakwidać,rozpiętośćchronologicznawpostrzeganiuprzezbadaczyżyciaro-
dzinnegopoczątkówsocjologiirodzinyjestduża:odpierwszejlubdrugiejpołowy
