Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
§1.Istotaprawaijegofunkcje
zwyklepowiązanezinnymfaktem,któryzostałjużudowodniony.Tegorodzajudomnie-
manieniejestjednakwiążącedlaorganupodejmującegodecyzję.
Domniemaniaprawnedzielisięnadomniemaniaprawneformalneorazmaterialne.
Wszystkiedomniemaniaprawneistniejącewpolskimprawiemającharakterwzględny,
tzn.dopuszczalnejestichobalenie.
Domniemaniaprawneformalnepolegająnaobowiązkuprzyjęciadanegofaktuza
istniejący,chybażecoinnegozostanieudowodnione.Typowymprzykłademwtymza-
kresiejestdomniemanieniewinnościwyrażonewart.42ust.3KonstytucjiRP,zgodnie
zktórym:nKażdegouważasięzaniewinnego,dopókijegowinaniezostaniestwierdzo-
naprawomocnymwyrokiemsądu”.Możnapowiedzieć,iżcelempostępowaniakarnego
jestwłaśniewzruszeniedomniemanianiewinności.Inneprzykładydomniemańpraw-
nychformalnychtom.in.domniemaniedobrejwiarywyrażonewart.7k.c.czyteżdo-
mniemanierównościudziałówwspółwłaścicieliwewspółwłasnościułamkowejwyra-
żonewart.197k.c.
Domniemaniaprawnematerialnesąniecobardziejzłożoneniżdomniemaniafor-
malne.Polegająonenaobowiązkuprzyjęciazaudowodnionydanegofaktu,jeśliudo-
wodnionyzostanieinnyfakt.Innymisłowy:jeślizostanieudowodnionyfaktA(nieistot-
ny,nieposzukiwany),tonależyprzyjąćzaudowodnionyfaktB(istotny,poszukiwany)14.
Przykłademmożebyćdomniemanieojcostwa,októrymmowawart.85§1k.r.o.,zgod-
niezktórym:nDomniemywasię,żeojcemdzieckajestten,ktoobcowałzmatkądziecka
niedawniejniżwtrzechsetnym,aniepóźniejniżwstoosiemdziesiątympierwszym
dniuprzedurodzeniemsiędziecka”.Faktemnieistotnym,aleudowodnionymjestfakt
narodzindzieckawokreślonymczasie,faktemistotnymzaś,alenieudowodnionym,
atakim,jakiegonależydomniemywać,jestfaktojcostwadziecka.
5.Rodzajeprzepisówprawnych
1)Przepisyblankietoweiodsyłające
Przepisyodsyłającepolegająnatym,iżprawodawca,zamiastpowtarzaćregulację,
wjednejznichodsyładrugiej,cooznaczaobowiązekjejzastosowania.Przykładem
przepisuodsyłającegomożebyćchociażbyart.694k.c.,zgodniezktórym:nDodzierża-
wystosujesięodpowiednioprzepisyonajmiezzachowaniemprzepisówponiższych”.
Zkoleiwedleart.43k.c.:nPrzepisyoochroniedóbrosobistychosóbfizycznychstosuje
sięodpowiedniodoosóbprawnych”.Tegorodzajuprzepisyodsyłającedoinnychprze-
pisówokreślasięjakoodesłaniesystemowe.Powyższeprzykładyodsyłająodpowied-
nio,costanowikoniecznośćzastosowaniaanalogii,tj.rodzajuwnioskowaniaprawni-
czego,októrymmowajestwdalszejczęścitegorozdziału.Wprzypadkuumowy
zamianyoznaczato,żenależydoniejstosowaćprzepisydotyczącesprzedaży,uwzględ-
niającnp.to,żewprzypadkuumowyzamianyobiestronywystępująwrolizarówno
sprzedawcy,jakikupującego.
14Z.Pulka,op.cit.,s.62;H.Rot,Wstępdonauk…,s.42.
29
