Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
ludzidyspozycjąjestdyspozycjadorozstrzyganianawłasnąkorzyśćtychkonfliktów,
wktórychobiestronydążądoosiągnięciadóbroporównywalnejwartości
10.
Ponieważ,podobniejakwwypadkupodziałustanowisknaekskluzywneipreferen-
cyjne,podanaprzedchwiląklasyfikacjastanowisk,któremożnaokreślićmianemego-
izmukonfliktowego,pojawisiętakżeprzyokazjiprezentacjiegoizmuetycznego,już
terazzwrócęuwagęnapewnąwłaściwośćnajsłabszejodmianykonfliktowegoegoizmu
(C2c).OtóżjestonabardzozbliżonadoopisywanejprzezC.D.Broadapostawyzwanej
neutralizmemetycznym
11.Jesttopogląd,zgodniezktórymnadrzędnymobowiązkiem
podmiotuniejestobowiązekwobecsiebieaniwobeckogośinnego,aleobowiązek
przysparzaniadobrainiwelowaniazławzbiorowościwszystkich–zarównojużist-
niejących,jakiprzyszłych–istotświadomych,azatemzakładaistnieniejednego
iostatecznegoceludążeńwszystkichludzi.Dlategoteżneutralizmniedopuszczasytu-
acji,wktórejpodmiotwybierającysposóbdziałanianiosącymniejdobrychlubwięcej
złychkonsekwencjiniżinnedostępnewariantyzachowania,będziepostępowałsłusz-
nie(jaktosięzdarzazarównonagruncieegoizmu,jakialtruizmu).ZdaniemBroada,
tylkoneutralizmgwarantuje,żepodjętedziałaniabędądziałaniamiooptymalnych
następstwach(optimific)
12.Najsłabszaodmianapreferencyjnejformyegoizmukon-
fliktowegogłosityle,żeczłowiekstarasię(lub–wwersjietycznej–powiniensię
starać)rozstrzygnąćnawłasnąkorzyśćtespośródkonfliktówinteresów,októrych
wiadomo,żeobiestronystarająsięzdobyćdziękinimtakąsamąilośćdobra,coozna-
cza,żepróbującrozstrzygnąćjenawłasnąkorzyść,podmiotwybieradziałanie
ooptymalnychnastępstwach.
10Dlawiększejjasnościpozwalamsobiejeszczeraz,wwielkimskrócie,przedstawićklasyfikacjęsta-
nowiskwramachegoizmupsychologicznego:(A)egoizmefektów,(B)egoizmmotywów,(C)egoizm
konfliktowy;każdazwymienionychodmianegoizmuwystępujewformie(1)ekskluzywneji(2)preferen-
cyjnej.Wramachpreferencyjnejformyegoizmukonfliktowegomożnawyróżnićdalszetrzy,różniącesię
„siłą”odmiany(C2a–c).
11Broad[1953].
12ZdaniemBroada,należyodróżnićdziałania„ooptymalnychnastępstwach”(optimific)oddziałań
„wsumieoptymalnych”(optimising).Każdedziałaniewdwojakisposóbwpływanarachunekwartości
wświecie:bezpośrednioikonsekwencjalnie.Działaniejestzawszedziałaniemwjakimśsytuacyjnym
kontekście,istniejewielenieprzyczynowychzwiązkówpomiędzytymkonkretnymdziałaniemasytuacją,
wktórejsięonodzieje.Takacałość,stworzonaprzezsytuacjęidziałanie,możebyćlepszalubgorszaod
sytuacjisamejlubwpołączeniuzinnymmożliwymdziałaniem.Itowłaśniejestbezpośredniwpływaktu
nauniwersalnyrachunekwartości.Zdrugiejstrony,działaniewywołujeefekty,któreniepojawiłybysię,
gdybyniepodjętożadnegodziałanialubpodjętoinne;tozkoleistanowikonsekwencjalnywpływaktuna
uniwersalnyrachunekwartości.Sumękonsekwencjalnychibezpośrednichwpływówmożnanazwaćcał-
kowitymwpływemaktunauniwersalnyrachunekwartości.Możnapowiedzieć,żedziałaniepodmiotubyło
działaniemooptymalnychnastępstwach,jeżelikonsekwencjalnywpływtegokonkretnegoaktu
wtejkonkretnejsytuacjibyłprzynajmniejtakdużyjakkonsekwencjalnywpływkażdegoinnegoaktu
możliwegodlapodmiotuwtejsytuacji.Analogiczniedziałaniewsumieoptymalnetodziałanie,które-
gocałkowitywpływnauniwersalnyrachunekwartościjestprzynajmniejtakduży,jakwpływinnegoaktu
możliwegodlapodmiotuwtejsytuacji(Broad[1953]).
