Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JakaRuś?Dylematyhistoriikulturyruskiej
9
Chrobrego,wczasierozbiciadzielnicowegopowiązanazPolskąwie-
lorakimiwięzamidynastycznymiiwznacznymstopniuodPolski
uzależniona,byłataRuśczęściąKrólestwaPolskiegoodKazimierza
Wielkiegoażporozbiory(zwyjątkiemdziesięcioleciapanowania
LudwikaWęgierskiego),anastępniepozostawaławskładzieIIRP
(GalicjaWschodnia).Tefaktyhistorycznenaogółniesąodnotowy-
wanewpracachbiałoruskichiukraińskich.Jakzatempostrzegali
wówczas(wXVIIIwieku)tęzależnośćsamiRusini,choćbyautor
analizowanegowpracydzieła?PrzytoczmyzaAutorkąfragment
przedmowyDobryłowskiego:DJestbowiemwiadomeTobie,nobliwy
Czytelniku,żewruskiejtejproste,wPolszczezwyczajnejipospoli-
tejbiesiadziesłowaisposobyichwyrażaniasąróżneiniedlawszyst-
kichjednakowe:naWołyniuinne,naPodoluinaUkrainie[tj.Ki-
jowszczyźnie–J.G.]inne,naPolesiuinne[...]”(s.12Prostejmowy,
przekładautorki).Zwróćmyuwagęnapostrzeganiekontekstukul-
turowegoprzezautoraanalizowanegodzieła:wyrażasięonprzyję-
tympowszechniewowychczasachnazewnictwem–DwPolszcze”,
DnaWołyniu,naPodolu,naPolesiu”,łączniezużyciemsłowaDUkra-
ina”wjegowąskimznaczeniu.Ztegopunktuwidzeniarzucasię
woczyahistorycznepostrzeganieprzeszłościprzezbadaczybiałorus-
kichiukraińskich.
Należyuznaćzaobiektywnieistniejącąjakośćpolskojęzyczną
spuściznękulturowąDRusi”,jesttozagadnienieniezwyklezłożone,
wymagającewielubadańirefleksjimetodologicznej–niemożeono
jednakzostaćpominiętebezistotnegozubożeniaobrazukulturowego
dziedzictwategoobszaru.Rysującasięwtejkwestiirozbieżnoścista-
nowiskawyjściowegownaucebiałoruskiejiukraińskiejorazpolskiej
utrudniajątakważnydlanaukidialognaukowypolsko-białoruskiipol-
sko-ukraiński.
AutorkaProstejmowyzajmujewtejmateriistanowiskowyważo-
ne,niegubijednakniczegozeskomplikowanejmozaiki,jakątworzą
elementyróżnychkultur,trzymasięteżuparcieprawdyhistorycznej.
OdnoszącsiędoopiniiWalerijaSzewczuka,żeDNaukisąjednymznaj-
ciekawszychzabytkówjęzykaukraińskiego”,badaczkazwracana
przykładuwagęnato,żebadaczDpomijafakt,żeNaukizawierają
kilkawarstwjęzykowych:ukraińską,białoruską,cerkiewnosłowiań-
skąipolską”.JoannaGetkaobficiedokumentujeobecnośćpolskiej
warstwyjęzykowej,nieobawiającsięjednoznacznychsformułowań:
DObecnośćpolonizmów(fonetycznych,morfologicznych,leksykal-
nych)wutworzetłumaczyorientacjaDobryłowskiegonajęzykkul-
turydominującejwtymregionie[podkreśleniemoje–J.K.],
zrozumiałejzewzględunabliskiepokrewieństwojęzykowe”.Autorka
