Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
JakaRuś?Dylematyhistoriikulturyruskiej
wstosunkudoliniiDwschodnioruskiej”.WybitnypolskihistorykMi-
chałBobrzyńskipiszeoRusi,którapośmierciJarosławaMądrego
ostatecznierozpadłasięnadwieczęści:DKażdaztychczęścirozwi-
jałasiępododmiennymiwpływami,wyrabiałasobieodrębnycha-
rakter.Północnazamykałasięwniedostępnychlasach,rozszerzała
swójwpływnasąsiednieplemionaczudzkieifińskie,wzmacniała
autokratycznąwładzęksiążąt,aleniemiałaprzystępudocywilizacji.
Południowarozszerzałasięnanieprzejrzanychstepachiutrzymywała
więcejstosunkówzCarogrodem[Konstantynopolem–J.K.],anawet
pośredniozodległymZachodem”1.Podobnestanowiskoreprezentu-
jebadaczukraińskiBohdanŁepki,wIIRPprofesorUniwersytetu
Jagiellońskiego,waktualnymdodziśZarysieliteraturyukraińskiej2,
podtrzymującwswojejpraktycebadawczejtezęoodrębnymrozwo-
jukulturyrosyjskiej(RuśMoskiewska)iukraińskiej;tęostatniąsy-
tuujewkontekściebliższychzwiązkówzcywilizacjązachodnią.
KsiążkaJoannyGetki–choćnietraktujetejkwestiipierwszoplanowo
–przedstawiafaktyiinterpretacjepodtrzymującetezęoodrębności
liniibiałorusko-ukraińskiej.
Jeślichodziowpływypolskiewprocesiekształtowaniasięjęzy-
kówukraińskiegoibiałoruskiego,stanowiskouczonychobunacji
jaskraworóżnisięodpolskiego,nacoznajdziemydoskonałeprzykła-
dywprezentowanejksiążce.Problempoleganatym,żeBiałorusini
iUkraińcyrozważajązagadnienia,októrychtumowa,pomijając
istotnefragmentyrzeczywistościhistorycznej.Popierwsze,uwzględ-
niająwyłączniekontekstWielkiegoKsięstwaLitewskiego,takjakby
taDwiększa”ojczyzna–Rzeczpospolita–niepozostawiłanaichDma-
łejojczyźnie”znaczącychśladów,apodrugie,traktująprogramowo
polskośćnaterytoriachruskichjakopoprostupolskojęzycznąru-
skość.Postawatajestmerytorycznienieuzasadnionairodzipoważne
deficytymetodologicznewbadaniachnadtąmaterią.
WładztwoWielkiegoKsięstwaLitewskiegonaogromnymobsza-
rzeRusi,stanowiącymdziślwiączęśćUkrainy,skończyłosięwchwi-
lizawarciaUniiLubelskiej;dalszyrozwójtychziempostępował
więcwgranicachadministracyjnychKorony(KrólestwaPolskiego).
Wypadawtymmiejscuprzypomnieć,żepołudniowo-zachodnia
częśćDRusi”,tzw.RuśCzerwona(pierwotnieterenyzajmowaneprzez
plemionalechickie),przezwiekinależaładopaństwapolskiego.
WłączonadopaństwaPolanprzejściowozaMieszkaIiBolesława
1M.Bobrzyński,DziejePolskiwzarysie,PIW
,Warszawa1986,s.184.
2B.Łepki,Zarysliteraturyukraińskiej.Podręcznikinformacyjny,Wyd.DSło-
wianie”SeriaINr2,Warszawa,Kraków1930.
