Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Uwagiwstępne
ainformacjezawartewtychwydaniachograniczająsiędozwięzłych
danychbibliograficznychidrukarskich–wielkościliter,ilościstron
iwersównastronie.Zachowałosięzaledwiekilkaegzemplarzydzieła3.
ProfesorWasyliNimczukwprzedmowiedowydaniarękopiś-
miennegoEwangeliarzaSkotarskiegowymieniaNaukiwjednymsze-
reguzeznakomitymiewangeliarzamikaznodziejskimi(Євангел.е
учител’ное...CyrylaTrankwiliona,1616,Євангел.еучител’ное...Mele-
cjuszaSmotryckiego,1616,1637),aichjęzyknazywaukraińskim4.
WwydanejniedawnodwutomowejpracyМузароксоланськаWa-
lerijSzewczukstwierdza,żeNaukisąjednymznajciekawszychzabyt-
kówjęzykaukraińskiego,któryjesttutajmaksymalniezbliżonydo
żywegojęzyka5.Opiniabadacza,uwzględniającawpierwszymrzę-
dziemiejscewydania(Poczajów),pomijafakt,żeNaukizawierają
kilkawarstwjęzykowych:ukraińską,białoruską,cerkiewnosłowiań-
skąipolską.SugerujetozresztąautorNauk,którywewstępiestwier-
dzakoniecznośćporozumiewaniasięwjęzykunarodowymizazna-
cza,żepragniepisaćjęzykiemzrozumiałymdlawszystkich.Zdając
sobiesprawęzfaktu,żeruska,pospolitabiesiedawystępujewróżnych
wariantachlokalnych,proponujeciekawerozwiązanieproblemu:
mianowiciesugerujekapłanomtakieczytanietekstu,którebędzie
najlepiejzrozumianeprzezmiejscowąludność:
JestbowiemwiadomeTobie,nobliwyCzytelniku,żewruskiejtejprostej,
wPolszczezwyczajnejipospolitejbiesiadzie,słowaisposobyichwyrażenia
sąróżneiniedlawszystkichjednakowe:naWołyniuinne,naPodolu,ina
Ukrainie[tj.Kijowszczyźnie–J.G.]inne,naPolesiuinne:wedługswojego
zwyczajumająludziejakgdybyspecyficznytylkosobiejęzykiinnysposób
biesiadyisłówwyrażenia.Dlategowjednymtegorodzajunauktłumaczeniu,
niemogłemjednakwszystkim[...]wróżnegostopniaichbiesiadyniezgodno-
ści,podlemojegodogodzićżyczenia.AleTy,nadobnyinobliwyCzytelniku,
ponieważzawszezowieczkamiTobiepowierzonymiżyjesziznimibiesiadu-
jeszidobrzesposóbichbiesiadyisłówwyrażeniaznasz,dlategotekrótkie
naukiczytając,łatwomożesztakimsłowawyrażać,jakonimiędzysobą
biesiadowaćzwykliijakimjestnajmilej,ikuichpożytkowinajlepiejbędzie
(Wstęp).
3Jedenegzemplarz(opatrzonysygnaturącyr.215)znajdujesięwBibliotece
NarodowejwWarszawie,pozostałe–wzbiorachstarodrukówirzadkiejksiążki
bibliotekBiałorusi,UkrainyiCzech.
4Скотарськеучительнеєвангел.є-укра.нськийгом.л.ар1588року,Tекструко-
писуп.дготував.видавМ.гайКоч.ш,BibliothecaSlavicaSavariensis,IV
,Szombathely
1997,s.7.
5B.Шевчук,Музароксоланська.Укра.нськал.тератураXVI-XVIIIстол.ть.Удвох
книгах,t.2,Розвиненебароко.П.знєбароко,Kijów2005,s.413.Autorpoświęcaprzy
tymNaukom...zaledwiejedenakapit!
