Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne
13
Założenieautorawpisujesięwstosowanąwcześniejprzezruskich
pisarzypraktykęunifikacjijęzykaswoichutworów.Celnieproblem
opisujeA.Bułyka,konstatując:Dbając,byichutworybyłyzrozumiałe
przezwszystkichmieszkańcówWielkiegoKsięstwaLitewskiego,ówcześ-
nipisarzestaralisięunikaćzapisów,któremogłybytemuprzeszkodzić.
[...]Oprócztego,starobiałoruscyistaroukraińscypisarzeczęstozmienia-
limiejscazamieszkania,żyliwięc,itworzylitonaBiałorusi,tonaUkra-
inie.Dlategowswoichutworachmieszaliczasemcechyobujęzyków6.
Wobecdziałańautora(bądźdrukarzy)narzeczDuniwersalizacji
języka”Nauk,byćmożebardziejzasadnymbyłobypostawienietezy,
żeutwórreprezentujeliteraturęówczesnegopograniczaetnolingwi-
stycznego,aanalizajegojęzykamożestanowićwkładdobadańkul-
turowegopograniczapolsko-ukraińsko-białoruskiegowujęciuhisto-
rycznym,jakiówczesnychkontaktówmiędzykulturowych.Szczególną
uwagępoświęconoproblemombiałorusko-ukraińskichkontaktówli-
teracko-językowych,ponieważjesttotematopracowanystosunkowo
słabo7,azewzględunabrakjednolitychkryteriów,którymiposługu-
jąsiębadacze,jednoznacznaklasyfikacjautworuzokresuXIV–XVIII
wiekupowstałegonatereniedzisiejszejBiałorusiczyUkrainyprawie
zawszewywołujesprzeciwbadaczydrugiegojęzyka.
Wartozwrócićuwagęrównieżnawaloryliterackieutworu:Na-
ukiodzwierciedlajątendencjerozwojugatunkukazańnaziemiach
ruskich.Zabytekjestwreszciebardzointeresującymdokumentem
zhistoriihomiletyki,rzucającymświatłonacharakterdziałalności
duszpasterskiejduchowieństwaunickiegowkońcuXVIIIwieku.
Zasadniczączęśćksiążkistanowiopisjęzykazabytku,zawarty
wczterechrozdziałach:Grafika,Fonetyka,MorfologiaiLeksyka.
Poprzedzajeogólnacharakterystykastosunkówetnolingwistycznych,
piśmiennictwaikulturyziembiałorusko-ukraińskichbadanegookre-
su,zuwzględnieniemzwiązkówbiałorusko-ukraińskich,atakże
wpływukulturyijęzykapolskiego.Natymtlewspomnianoogene-
zieNaukiposzukiwaniachichpierwowzoru.Przedstawionotakże
zwięzłeinformacjeodziałalnościdrukarniwPoczajowie,jakoważ-
nymośrodkukulturytegookresu.
Zewzględunaobjętośćksiążki,przedstawionotutylkowybrane
zagadnieniazposzczególnychwarstwjęzykowych.Omawianeprzy-
kładystaranosiępodaćwpostacimaksymalniezbliżonejdoorygi-
nału.Przytaczanesąwalfabeciecyrylickimwedługwzoru:VasjAj†Ne
6А.Булыка,Разв.ццёарфаграф.чнайс.стэмыстарабеларускаймовы,Mińsk1970,
s.66–67.
7Por.:3.1.Kontaktybiałorusko-ukraińskiewniniejszymrozdziale.
