Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wprowadzenie
rewolucjępojęciową,stanowionojedynienamiastkęmowy.vSposobemistnienia
językajestobecność[żywego-przyp.A.G.]słowawczłowiekuiczłowiekawsło-
wie”62.Słowa,którewpostacidźwiękuvwydobywasięzwnętrzaczłowiekaijed-
noczygozdziejącymsiękosmosem”63.Itylkotakieistnieniejęzyka,tworzące
jedenzwymiarówrzeczywistościludzkiej,atymsamymwspółdefiniująceczło-
wiekaikulturę,stanowiwłaściwąprzestrzeńjegoistnienia64.Kształtujezeńfeno-
menkulturowyiwskazujesposób,wjakinależygobadać,vjęzykrozpatrywany
wbezwzględnejizolacjiodtych,którzysięnimposługują-iodtego,jaksięnim
posługują-jestbowiemfikcją,jestfantomem”65.Pozbawieniejęzykakontekstu
czynijegoobserwacjeniekompletnymi.
Język,badanyjakocząstkaludzkiejkultury,otwieracałkiemnowemożliwo-
ściobserwacji,wefekciektórychprzestajebyćpostrzeganyjakonarzędzieindy-
widualnejrefleksji.Odkrycie,żevpodstawowąfunkcjąmowyjestsłużeniecelom
zbiorowości”66,prowadzidowniosku,żevjęzykjestsposobemdziałania-jakpi-
sałB.Malinowski-anienarzędziemmyśli”67.Stwierdzenietowydajesiębyć
wpełniprawdziwe,podwarunkiem,żepodpostaciąjęzykakryjąsiękonkretne
wypowiedzi,gdyżdopierowtejformievsłowowużyciutosłowowdziałaniu”68.
Przenikaniesięiwzajemneuzupełnianiecodziennegożyciaimowy69uwi-
daczniapragmatycznyaspektjęzyka.JakpiszeG.Godlewski,vmowajestsplecio-
nazrozmaitymiformamiżycia,wyrastaznichizarazemjeprzenika”
,ajejfunk-
cjęmożnavdostrzeciuchwycićjedyniewkonkretnychużyciachjęzyka,zawsze
czyichś,iwpowiązaniuzkontekstamitychużyć,językowymiipozajęzykowymi,
sytuacyjnymiiogólnospołecznymi”70.M.Bachtinposuwasięokrokdalej,ogra-
niczającludzkieżycieidoświadczenieprzedewszystkimdojęzyka71.
Powracającdomyśliterenowegobadacza,B.Malinowskiego,należystwier-
dzić,żepragmatyzmpoleganauzyskaniupraktycznychrezultatówprzyużyciu
słów,któredopierowówczaswpełninabierająswojegoznaczenia.Bogatywe
wnioskipłynącezobserwacjitubylcównawyspachTrobrianda,B.Malinowskipi-
62G.Godlewski,op.cit.,s.97.
63P.Czapliński,Słowoigłos,[w:]Literaturaustna,red.M.Głowiński,Gdańsk
2010,s.20.
64G.Godlewski,op.cit.,s.9-10.
65Ibidem,s.93.
66E.A.Havelock,Muzauczysiępisać.Rozważaniaooralnościipiśmiennościwkultu-
rzeZachodu,Warszawa2006,s.73.
67Cyt.za:G.Godlewski,op.cit.,s.106.
68Ibidem.
69E.Sapir,Język,[w:]Antropologiasłowa.Zagadnieniaiwybórtekstów,red.G.God-
lewski,Warszawa2003,s.52.
70G.Godlewski,op.cit.,s.82.
71Ibidem,s.100.
