Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI.Badanianadprozodiąmowy
rębnychdlakażdegozezjawiskprozodycznychgrupfonemów:fonemówakcen-
towych(dlaakcentugłównegoistopniakcentupobocznego),fonemówtonalnych
(odnoszącychsiędostopniwysokościtonówtworzącychprzebiegiintonacyjne)
ijunktur,sygnalizującychzakończeniewypowiedzeniabądźjegoczęści(Laskow-
ski1999,s.467-469).
Analizasuprasegmentalnaodbywasięprzyuwzględnieniuciągusylablubpo-
jedynczejsylaby(por.m.in.Demenko1999;Dukiewicz1978;1995;Jassem1973;
Sawicka1995;Steffen-Batogowa1996).G.Demenkopodkreśla,żenciągamisy-
labstanowiącymiczasoweelementysuprasegmentalnesązestrojeakcentowe,jed-
nostkirytmiczne,wzorceintonacyjneorazfrazyintonacyjne”(Demenko1999,
s.17).Szczytemsylabowymjestprzeważniesamogłoska,czasamisamogłoska
zprzynależnądodanejsylabypoprzedzającąspółgłoskąsonorną.
C.Gussenhoven(2001)zapodstawowąjednostkęprozodycznąuznajestopę,
naktórąskładająsięsylabyakcentowaneinieakcentowane.Wobrębiestopywy-
stępujeobligatoryjnyakcentgłównyifakultatywnyakcentpoboczny.Kiedysy-
labyakcentowaneróżniąsięodnieakcentowanychwysokością,mamydoczynie-
niazakcentemintonacyjnym.Strukturąowyższymstopniuzłożoności,powstałą
wwynikudziałaniaczynnikówprozodycznych,jestwyrazfonologiczny,którynie
musipokrywaćsięzwyrazemmorfologicznym.Kolejnymiwyższymistrukturami
sąfrazyfonologiczne,któreskładająsięnafrazyintonacyjne(niektórzywyróż-
niająteżfrazyakcentowe),atezkoleitworząjednostkionajwiększymstopniu
złożoności-konturyintonacyjne.Strukturatonalnarozumianajesttujakozorga-
nizowanyciągtonów,reprezentowanyprzezprzebiegispółgłosekisamogłosek,
paralelnydostrukturysegmentalej.Zestrukturątonalnąwiążąsięnastępujące
pojęcia:jednostkatonalna,konturtonalny,kontrasttonalny,tonygraniczne,into-
nacyjnyakcentwysokościowy(tamże,s.15295-15296).
A.Botinisiwspółautorzy(2001)wśródjednostekprozodycznychwymieniają:
wyrazprozodyczny,jednostkętonalną,stopę,grupęakcentową(prosodicword,
tonalunit,foot,stressgroup).Jednostkiwyższegorzęduto:jednostkiintonacyjne,
zdanieprozodyczne,grupaoddechowa(intonationunit,prosodicsentence,breath
group)(Botinisiin.2001,s.264-277;por.równieżCruttenden1997).
Najczęściejspotykanewliteraturzepolskiejterminyokreślającejednostkiprozo-
dyczneto:zestrójakcentowy,intonem,zestrójintonacyjny,frazaintonacyjna.Nowy
nagruncierozważańpolskichbadaczyjestterminsuprem,zaproponowanyprzez
K.BorkowskąiJ.Skorka(2002).Badaczecidefiniujągojakojednostkę,nwskład
którejwchodzizespółbinarnychcechdystynktywnychpoziomusuprasegmentalne-
go”(BorkowskaiSkorek2002,s.8).Sugerują,żepojęciesupremumożezastąpić
różnierozumianepojęciesyntagmy,którastałasięnpolisemantycznąjednostkąlek-
sykalnegopoziomuleksykalnego”(tamże).Terminsupremmiałbybyćpodstawową
jednostkąfonologiisuprasegmentalnej.Supremjestjednostkądyskretną,posiadają-
