Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
pośrednioibezpośrednionaprocesyizjawiskakształtująceefektywność.Wprzedsię-
biorstwiekomunalnymnajbardziejistotnesąnastępująceczynniki:
•
strukturalne,objaśnianeprzezspecyfikękomunalną(użytecznośćpubliczną),
•
polityczne(kosztwładzyiadministracjiorazkoordynacjadziałań),
•
proceszarządzaniabezpośredniegowprzedsiębiorstwieijegojakość,
•
regulacjarynkowa(warunkikonkurencji)lubregulacjaadministracyjnaprzez
krajowychregulatorówiurzędników(warunkimonopolu),
•
nadzórikontrolawłaścicielska(poziomsamorząduiprzedsiębiorstwa–spółki).
Trzypierwszeczynnikimającharakterpośredni,pozostałezaśbezpośredni16.Czyn-
nikstrukturalnyrzutujeujemnienaefektywność,natomiastregulacyjnyoddziałuje
pozytywnie.Wpływpozostałychczynnikówjestdwukierunkowy;mogąonewpływać
korzystnienaefektywnośćekonomiczną,jakteżosłabiaćmotywacjędojejpoprawy.
Dlawyjaśnieniaiweryfikacjisformułowanychprzypuszczeńbadawczychpomocne
stająsięstwierdzeniaprzedstawionewlogicznejsekwencjiwkolejnychczęściachpra-
cy.Popierwsze,kategoriaprzedsiębiorstwakomunalnegowykształcałasięwdługowie-
kowymprocesieiodpoczątkubyłazwiązanazpowstaniemmiastorazwyrosłąnajego
gruncieinstytucjąwładzylokalnej.Przedsiębiorstwotomapubliczny,wspólnotowycha-
rakter,ajegoformyzwiązanesąorganiczniezinstytucjąsamorząduwogóle,stanowiąc
jegoogniwo.Podrugie,związkiprzedmiotowe,funkcjonalneipersonalneprzedsiębior-
stwazsamorządemsprawiają,żepozostajeonopodwpływemczynnikapublicznegoiad-
ministracyjnego(pierwszytypregulacjiprzedsiębiorstwa).Potrzecie,warunki,wktórych
przedsiębiorstwakomunalneprowadządziałalność,odznaczająsięwyraźnąspecyfiką
związanązinfrastrukturą,sytuacjąrynkową,charakterempotrzeborazmotywacjąak-
tywnościgospodarczej.Specyfikataokreślaszczególnyreżimfunkcjonowaniaprzedsię-
biorstwzawartywstatusieużytecznościpublicznej.Poczwarte,systemprzedsiębiorstwa
komunalnegojestzróżnicowany,złożonyinieczytelny,osłabiającymotywacjędoefek-
tywnegogospodarowaniazpowodukolizjidwóchodmiennychfilozofiipostępowania
(społecznejiekonomicznej).Wynikaztegokoniecznośćinnegosystemuocenydziałal-
nościgospodarczejprzedsiębiorstwkomunalnych,atakżecelówiformorganizacyjno-
-prawnych.Rozwiązaniawsystemieekonomicznymspółkikomunalnejnieprzystają
bowiemdodziałalnościocharakterzeużytecznościpublicznej,typowejdlasamorządu.
Systemkształtujewarunkipowodującewystąpieniewielunieprawidłowościekonomicz-
nychispołecznych,skutkującychwyższymkosztemświadczeniausługkomunalnych.
Popiąte,wpodejściuliberalnymuważasię,żenajlepszymsposobemwykonywania
zadańużytecznościpublicznejwsamorządziejestsystemopierającysięnaprzedsiębior-
stwachprywatnych.Wpraktycegospodarczejuformowałysięróżnesystemyorganiza-
cjiusługkomunalnych(zamknięte,otwarteimieszane).Przyjęcieokreślonegomodelu
świadczeniausługstanowifunkcjęwielkościsamorząduistrategiiwładzlokalnych
16Uznanieczynnikapolitycznegozabezpośredniniemożebudzićwątpliwości,ponieważorganyprzedsię-
biorstwkomunalnychsąpowoływanezinicjatywyorganuwykonawczegosamorządu,aonsamjestreprezento-
wanywzgromadzeniuwspólnikówspółkikomunalnej.
13
