Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Przedsiębiorstwousługowewaspekciehistorycznym
wykonywałopaństwo,jaknp.podbójikolonizacjaChios.Comperepowstawaływcelu
przejęciapożyczekpaństwowych13.Odroku1407połączonozwiązkiwierzycielipań-
stwawrepublicegenueńskiejwpierwszybankpubliczny–CasadiS.Giorgio.Bank
dostarczałrepubliceśrodkówpieniężnychidokonywałzaniąkoniecznychwypłat
wzamianzaeksploatacjęrozmaitychźródełdochodówpaństwowychorazkolonii14.
Dyskusyjnapozostajekwestia,czycompereimaonebyłyspółkamiakcyjnymi.
1.2.3.OkresXVI–XVIIIw.
WzrostliczbyludnościEuropyZachodniejiprocesurbanizacjiwokresieod
połowyXVw.doXVIIIw.przyczyniłsiędorozwojuhandluitransportuwskali
europejskiejimiędzykontynentalnej.Zewzględunaswojerosnącepotrzebypaństwo
stałosięistotnymczynnikiemgospodarczym.Zwiększeniudochodówpaństwamiała
służyćpolitykamerkantylistyczna.
Przedsiębiorstworodzinne
Przedsiębiorstwarodzinnestanowiłynadalpodstawowyrodzajprzedsiębiorstw.
Kupieckiefirmyistniałyzazwyczajprzezdwa,najwyżejtrzy,pokoleniaitonietylko
dlatego,żeczęstotrudnobyłoonastępcę.Kupiec,którysiędorobił,starałsięomniej
ryzykowneodhandluizapewniającewyższyprestiżspołecznyźródładochodu–ku-
powałnp.urząd,dobraziemskie15.Dłużejmogłydziałaćprzedsiębiorstwatworzone
przezgrupyspołecznepozbawionemożliwościtakiegoawansu,np.przezŻydów.
Jednązniewielufirmrodzinnych,któraprzetrwałaprzezstuleciabyłopowstałe
wkońcuXVw.przedsiębiorstwopocztowewłoskiejrodzinyTaxisów.Prawodo
prowadzeniapocztyzostałodaneimwlenno.Jakoprzedsiębiorstwopocztoweist-
niałodo1866r.,awinnychdziedzinachistniejedodzisiaj.Obsługiwałoznaczą
częśćEuropy,zwłaszczatępodwładząHabsburgów.Stworzyłostrukturęhierar-
chiczną,podobnądogórnoniemieckichdomówhandlowych.Spoistościprzedsiębior-
stwasłużyładziedzicznośćlennapocztowego,tworzenierodzajudynastiipocztowej
ispowinowaceniesięrodzinpocztmistrzów16.
WielkieotwartetowarzystwahandlowewXVIIIw.inapoczątkuXIXw.znala-
złysposóbnaprzetrwanieprzezstopniowezastępowaniestarszychudziałowców
przezmłodszychzrodzinyinienależącychdorodziny,urzędnikówizdolnychpra-
cowników.PrzykłademtakiegoprzedsiębiorstwabyłlondyńskibankBarings17.
13F.Braudel,op.cit.,s.402.
14J.Kuliszer,op.cit.,s.357.
15F.Braudel,op.cit.,s.441.
16W
.Behringer,ThurnundTaxis.GeschichteihrerPostundihrerUnternehmen,Piper,Mün-
chen–Zürich1990,s.301–302.
17F.Redlich,Unternehmungs-undUnternehmergeschichte,[w]:HandwörterbuchderSozial-
wissenschaften,Hrsg.E.v.BeckerathBd10,Stuttgart1959,s.534.
