Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
Dynamikęorazstopieńustrukturyzowaniaotoczeniaorazjegowpływnaza-
chowaniaprzedsiębiorstwanaprzestrzenidziejówpokazanonarysunku1.
Rysunek1.Dynamikaorazstopieńustrukturyzowaniarelacji:organizacjaversusotoczenie
Źródło:H.Minzberg,TheRiseandFallofStrategicPlanning,PrenticeHall,NewYork1994.
Obrazitreśćrysunkukonstytuująobowiązującewliteraturzeprzekonanie,iż
otoczeniezawszeprzekładałosięnazachowanieorganizacji,anaprzestrzeniwieków
wyraźniedostrzegasięwystępującewgospodarceświatowej,wyodrębnioneprzez
Henry’egoMinzbergaczteryumownefazyrozwoju,wobrębiektórychotoczenie
zprzypadkowego,aczspokojnego,stopniowoprzechodziłofazęustrukturyzowanego
iprzeszkadzającegopoto,abystaćsięswoistymburzliwympolem,trudnym,,do
uprawiania’’przezwspółczesneprzedsiębiorstwa.
Charakterzarysowanychzmianwotoczeniupowodował,żesiłąrzeczyprzed-
siębiorstwaprzyjmowałyodmiennewposzczególnychfazachorientacje.Itak,wokre-
siewczesnegokapitalizmu(fazaI)dominowałaorientacjaprzedsiębiorcza,aoefek-
tywnymzarządzaniudecydowałydoświadczenieorazintuicjakadryzarządzającej.
Zostałaonastopniowozastąpionaprzezorientacjęprodukcyjną,właściwądlafazyII,
gdzieparadygmatzarządzaniaopartonadoświadczeniachtakichteoretykówiprak-
tykówzarządzania,jakTaylor,Fayol,GanttiFord–apologetówzarządzaniafunk-
cjonalnego5.
5FredericWinslowTaylor(1856–1915),amerykańskiinżynier,uznawanyzatwórcęnaukowej
organizacjipracy,opracowałm.in.systempracywprzedsiębiorstwieprodukcyjnym.Zapoczątkował
kieruneknazwanypóźniejtayloryzmem,polegającynabadaniachnadczasempracyijegopomiarem,
metodamiwykonywaniapracyorazsystemempłac.
HenryFayol(1841–1925),inżynierfrancuski,opracowałzasadybudowystrukturorganizacyjnych
izasadykierowaniapersonelem.Jakopierwszywyodrębniłfunkcjezarządzania:przewidywanie,organi-
zowanie,koordynowanieorazkontrolowanie.Opracowaneprzezniegozasadysąaktualnedodziś,m.in.
jednolitościijednomyślnościkierownictwa,dyscypliny,inicjatywyizespoleniapersoneluoraz
harmonizowaniasiłwewnętrznychprzedsiębiorstwa.
