Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Założeniemstanowiącymprzyczynęstworzenianiniejszejseriijestchęćuzupeł‑
nieniapolskichbadańnadprzekłademobrakująceliteraturysłowiańskie.Wobec
wewnętrznejróżnorodnościkultursłowiańskichstudianadnimizperspektywy
przekładoznawczejujawniajązjawiskanieznanedotądwteoriiprzekładu.Po‑
nadtoprzybliżająproblemykulturowo-antropologiczneSłowiańszczyzny,za‑
przeczającdziewiętnastowiecznemustereotypowiopodzialekulturyeuropej‑
skiejnaromańsko-germańskąisłowiańską,cosugerujemonolitycznośćświata
słowiańskiego.Poglądtakiprawdopodobniemógłzaważyćnautrzymującejsię
względnejiniedostatecznejznajomościwzajemnejkultursłowiańskich.Przekład
literackijakoformadialogumiędzykulturowegopokazuje,wjakimstopniumoż‑
liwejestzrozumienieiporozumieniemiędzynimiprzyjednoczesnymzachowa‑
niuróżnic.
WwydawnictwienPrzekładyLiteraturSłowiańskich”porządekchronolo‑
gicznystudiównadprzekłademzostałodwróconyzprzyczynpragmatycznych,
spokrewniającmetaforyczniekonieczpoczątkiemwświetlerelatywnościtych
pojęć.Najmniejznanainieopracowanajesttwórczośćprzekładowazprzełomu
XXiXXIw.Wybórlat199012006wiążesięzezmianamipolityczno-ustrojo‑
wymiwstatusiepaństwowymnarodówsłowiańskichichoćobiedatyniewska‑
zująnakonkretnefaktyhistorycznewspólnedlawszystkichSłowian,tooznacza‑
jąokrespowstawaniaiutwierdzaniasięnowychpaństwowościorazstabilizacji
ustrojowej,cowinnymkontekściestawiapytaniaotożsamość,różnicę,arównież
omożliwościkomunikacjimiędzykulturowej,świadomejichcianej.Przekładróż‑
niepełniswąfunkcjęmediacyjnąwsytuacjikulturowej,politycznejicywilizacyj‑
nejostatnichlat.
Zwielurozprawzamieszczonychwniniejszymtomiewynika(ajeszczewy‑
raźniejujawniatobibliografiaprzekładów),żewzrostpublikacjiprzekładówzli‑
teraturypięknejnieidziewparzezdeklarowanymifaktycznymotwarciemkul‑
turowym,niekonieczniezprzyczynpolitycznych.Wkonsekwencjisłowiańscy
sąsiedzi,mimospokrewnieniajęzykowego,pozostajądlasiebienawzajemnie‑
znaniidalecy,korzystającbardzoczęstozpośrednictwajęzykaangielskiego.Li‑
teraturapolskamasięnawetnieźlewinnychkrajachsłowiańskich.Owielegorzej
przedstawiasięobecnośćliteratursłowiańskich(bułgarskiej,chorwackiej,cze‑
skiej,macedońskiej,serbskiej,słowackiejisłoweńskiej)napolskimrynkuksię‑
garskimiwżyciuliterackim.Przyczynytakiegostanutkwią,wgłównejmierze,
wzjawiskurynkowości.Wydawcyrzadkochcąpodjąćryzykopublikacjiksiążki
autoranieznanegoczytelnikowirodzimemu,chociażliczbatłumaczyzjęzyków
słowiańskichciąglewzrasta(wczasopismachczęściejpojawiająsiętłumacze‑
niafragmentówutworów).Możliwościfinansowe,jakiedajągrantywydawnicze
iróżnedotacjezfundacjikrajówkulturyoryginału,nietylkoniezaspokajająpo‑
trzeb,leczichuzyskaniewymagaodtłumaczywielkiejwytrwałościidetermi‑
nacji.Zapewnienieśrodkówfinansowychnadrukwznacznymstopniuosłabia
energiętłumaczyempatycznienastawionychdoobcejkultury.
