Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Nimpojawiłysięmediamasowe
naturalnejselekcji(doboru)gatunków,sprzyjającrozwojowitychlepiejprzystosowa-
nychdożyciawnimieliminującgorzejprzystosowane.Wistociedziałatudwojaki
dobórnaturalny:płciowy-zapewniającyreprodukcję,iśrodowiskowy-umożliwia-
jącyprzetrwanienowychorganizmów.Jesttoprocesciągły,bośrodowiskoteżsię
zmienianaskutekdziałaniasiłnatury(np.ruchytektoniczne,meteorytyitp.)orazpod
wpływemżerującychnanimgatunków,ułatwiającprzetrwanieireprodukcjejednych,
autrudniająctoinnym.Zaprzyczynątychmechanizmówgatunkipowstająiginą,
aok.15-16milionówlattemuzacząłwyodrębniaćsięgatunekhominidów(człowie-
kowatych),zktóregook.180tysięcylattemuwyłoniłsięHomosapiens.Mimodługiej
drogiewolucyjnej,jakątengatunekprzebył,bystaćsiędzisiejszymczłowiekiem,nadal
sporogołączyzinnymigatunkami,zktórymijestmniejlubbardziejspokrewniony
przezwspólnychantenatów.Dziękiodkryciomgenetykiwiemydziśponadwszelką
wątpliwość,żechoćczłowiekniepochodziodmałpy,tylkołączygozniąwspólnyprzo-
dek(żyłok.5-6milionówlattemunaafrykańskiejsawannie),tokodDNAczłowieka
ijegonajbliższegokrewnego,szympansa,wponad98proc.jesttakisam.
Selekcjanaturalnaróżnicujezatemorganizmyizachowaniaposzczególnychgatun-
kówwichdążeniachdoprzetrwaniaireprodukcji.Wwalceoprzetrwaniekażdygatu-
nektworzysobiewłaściwemechanizmyadaptacyjne.Mutacjemogąułatwiaćrozwią-
zywaniekonkretnychproblemównadrodzedosukcesureprodukcyjnego,aleniekażda
mutacjastajesięmechanizmemadaptacyjnym.Adaptacjąjesttylkotakazmiana,którą
cechujeniezawodność,skutecznośćiekonomicznośćnowegorozwiązania(Williams,
1966).Mutacjastajesięadaptacjątylkowtedy,gdywystępujeuwszystkichosobni-
kówdanejpopulacjiiwichśrodowiskużyciazawszedziała(niezawodność),dobrze
rozwiązujekonkretnyproblemegzystencjalny(skuteczność)oraznieobciążaorgani-
zmunadmiernymwysiłkiem(ekonomiczność).Ewolucyjnezmiany,któreniespełniają
tychkryteriów,toefektyubocznemutacji(niekiedykorzystne)bądźewolucyjneszumy
(zupełniebezużyteczne).Każdazmianaadaptacyjnazostajeutrwalonawokreślonym
układziekorymózgowej,stającsięstałymelementemzdolnościadaptacyjnychdanego
gatunku.Ogółwłaściwychdlategogatunkumechanizmówadaptacyjnychtworzy
typowądlaniegonadaptacyjnąskrzynkęnarzędziową”
,jakewolucjoniścizwyklinazy-
waćmetaforyczniecałośćwydolnościmózgowychidyspozycjifizycznychposzczegól-
nychosobników,któretocechyokreślająichszansewprocesiedoborunaturalnego.
Wklasycznejwersjiewolucjonizmucałymechanizmdoborunaturalnegoopie-
rałsięnadążeniunsamolubnegogenu”doprzetrwania.Gententraktowałorganizm
danegoosobnikawyłączniejakoswójnośnikiśrodeksłużącyprzekazaniugonastęp-
nemupokoleniu,możliwiewwielukopiach,tzn.jakonarzędziereplikacjiimultipli-
kacjigenów.Wtymujęciudobórnaturalnypremiowałskrajnieegoistyczneipasożyt-
niczezachowaniaorganizmu.Nowszewersjeteoriiewolucjiniezmieniająjejistoty,
tylkopełniejukazująróżnestrategieadaptacji.Itak,teoriainwestycjirodzicielskiej
dowodzi,żekażdyosobniktymstaranniejdobierapartneraiostrożniejzabierasięza
