Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnastępstwiestrajkugłodowego,pośmiertnegolaureata–wraz
zNelsonemMandelą–pierwszejNagrodySacharowaw1988roku.
DotarłemteżdozakazanejwZSRR,arównieżwPolsceiinnych
krajachsocjalistycznych,publicystycznejksiążkiMaksymaGorkiego
Myślinienaczasie.Zawartewniejfelietonypowstaływlatach
dwudziestychwczasiepobytupisarzanaCapriizawierałyostrą
krytykęLeninaiinnychczołowychbolszewików.Próbowałem–mimo
cenzury–cośonichnapisaćiopublikowaćnałamachtygodnika„itd”.
W1985rokurozpoczęłasięwZSRRpieriestrojka,zpoczątku
bardzonieśmiało.Prawdziwymprzeżyciemstałasiędlamnie
dwutygodniowatrasaponajciekawszychteatrachdramatycznych
Moskwy,LeningraduiMińska,którąodbyłemwrazzgrupąpolskich
krytykówteatralnychipublicystówkulturalnychpiszącychdlamediów
oficjalnych.Wszędziewidziałemzainteresowaniepolskąkulturą
iodrodzenienowegoduchawzsowietyzowanychdoniedawna
instytucjachkulturyiredakcjach.
WMińskupoznałemcałegronoosób,któredziałałynarzecz
białoruskiegoodrodzenianarodowego,iprzeprowadziłemwywiad
zAdamemMaldzisem,wybitnymbiałoruskimkrytykiemliterackim,
historykiemibadaczempolsko-białoruskichzwiązkówliterackich,
natemathistoriitrzechprzekładówPanaTadeuszaAdama
Mickiewiczanajęzykbiałoruski.
CiekawebyływrażeniazpobytuwLeningradzie.Obejrzałemtam,
wmiejscowymteatrzedramatycznym,inscenizowanespektakle
historycznejtrylogiiAleksiejaTołstoja1poświęconeczasom
smuty2,naktóreudawałosięwejśćtylkopoznajomościzewzględu
naogromnezainteresowaniepubliczności.Widziałemwteatrze
zatłoczonądzieńpodniudoostatniegomiejscawidownię,mimo
żekażdazczęścitrylogiimiałajużwtedyponiemaltysiącwystawień.
Ludziesiedzielinapodłodze,wprzejściachmiędzyrzędamikrzeseł.
NarracjadramatówAleksiejaTołstojazbudowanazostała
napodstawiepracNikołajaKaramzina,rosyjskiego
dziewiętnastowiecznegohistoryka.Alewtymprzypadkuniechodziło
jedynieoichtreść.Zdumiewałamniereakcjaleningradzkiej
publiczności,która–mimosiedemdziesięciulattreninguzestrony
komunistycznejpropagandy–nieukrywałaswojegozachwytu
blichtremcarskiejwładzypokazanymwscenografii,kostiumach,
dialogach.Widowniażyworeagowałanaprzebiegakcjinascenie.
Oklaskiwanowymierzonewcudzoziemcówtyradypostaci
