Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Cotojeststres?
takmiędzyinnymiMcLuhaniMcLuhan(1992),bilansującyzyskiistratyekspansji
technologicznej.Korzystnerezultatynazwalinprawemwzmocnieniaiodzyskania”,
skutkizaśniekorzystnenprawemzanikaniaorazodwrócenia”.Nawiązujemydotejtak-
sonomii,wskazującnanoweźródłastresu,związaneznieracjonalnymkorzystaniem
znowoczesnejtechniki.Wanalizachodwołujemysiędostanowiskpoznawczych.
Współczesnyczłowieknieróżnisiępodwzględemwyposażeniapsychofizycznegood
swegoprzodka.Ograniczeniapoznawczeludzkiegoumysłuwiążąsięzfunkcjonalnymi
właściwościamiuwagiipamięci.Naszmózgjeststymulowanylicznymi,szybkoemi-
towanymiinformacjami.Istotnajestnietylkoliczbainformacjiitempotransmisji,
aletakżestosunekdotreści.Wieleosóbtraktujeinformacjęjakowartośćnadrzędną,
usilniejejposzukuje,przyjmujewsposóbbezkrytyczny,anawetutożsamiazwiedzą.
Nadprodukcjainformacjitojedenzprzykładówefektuodwrócenia,egzemplifikacja
stwierdzenia,żetechnika(awłaściwiejejnieracjonalneużytkowanie)obracasięniekie-
dyprzeciwkoczłowiekowi.
Przeciążeniaumysłu(overload)odlatinteresowałypsychologówróżnychorientacji.
Badalijewlaboratoriach,wsytuacjacheksperymentalnych(m.in.MatthewsiCampbell,
2009).Współcześniepoznajesiętozjawiskotakżewwarunkachnaturalnych,traktując
jejakorodzajindywidualnegodoświadczeniaiinterpretującwkategoriachstresu.
Jakpowstajestresinformacyjny?
Zrozumieniegenezyinfostresuułatwiznajomośćmechanizmówiregułsterujących
ludzkimzachowaniem.Pisząonichprzedstawicieleróżnychdyscyplin,posługującsię
odmiennymiterminami.Podstawowązasadężyciastanowiwymianaenergii,mate-
riiiinformacji,nazywanawmedycyniemetabolizmemenergetyczno-informacyjnym
Stresinformacyjnyjakoprzedmiotwłasnychbadań(Ledzińska,2009)
Skoncentrowanosięnadiagnozieintensywnościdoznańwyróżnionejpostacistresu
orazpoznaniujegopodmiotowychkorelatów.Poszukiwanospecyfikisylwetkipsy-
chologicznejosóbróżniącychsięsiłądoświadczanegostresu.Wtymcelustworzono
autorskiKwestionariuszSiłyDoznańStresuInformacyjnego(KSI)odobrychwła-
snościachpsychometrycznychizastosowanogowseriibadańzudziałemkilkuset
młodychdorosłych.Przewidywano,żeistniejezróżnicowaniemiędzyosobnicze,
aonatężeniujednostkowychdoznańdecydujekonfiguracjawłaściwościpoznaw-
czych(preferowanysposóbprzetwarzaniainformacji),metapoznawczych(kontro-
la)ienergetycznych(temperamentalnych),traktowanychjakozasobyjednostkowe.
Stwierdzono,żesilnystresinformacyjnyjestudziałemosóbomniejszychzasobach
identyfikowanychwtrzechwymienionychsferach.Energetycznymkorelatemsil-
niejszegostresupozostajewysokareaktywnośćemocjonalnaiperseweratywność
(współwyznacznikimałychmożliwościprzetwarzaniastymulacji)oraznieefek-
tywna(słaba,chwiejnalubsztywna)kontrola.Sposobyradzeniasobiezestresem
wywołanymnadprodukcjąinformacjiwiążąsięprzedewszystkimzezwiększeniem
zasobówosobistych.Szczególneznaczeniewydajesięmiećopanowanieumiejętno-
ścipoznawczych(strategiiselekcjiiredukcjidanych)orazmetapoznawczych(wią-
zanieposzukiwańinformacjizprecyzyjnieformułowanymcelem,kontrolowanie
myśli,działańiemocji).