Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pracy),warunkipracy(np.wydłużonyzostałczaspracy)irelacjemiędzyludźmi(np.
corazczęściejwykonujesiępracęwzmieniającychsięzespołach).JakostrzegająOld-
hamiHackman(2010),zmiany,jakiesięjużdokonały,sątylkowstępemdotego,co
nasczekawprzyszłości.
Obecniebardzoczęstozwracasięuwagęnato,żerozwójgospodarczyispołeczny
sąwbardzodużymstopniuuzależnioneodpracownikówiichszerokorozumianych
kompetencji.Trendyrozwojuwspółczesnychorganizacjiwskazują,żewcorazwięk-
szymstopniustająsięonezależneoddodatkowego,dobrowolnegowysiłkuwkłada-
negowpracęorazodinicjatywyiocendokonywanychprzezichczłonków.Jedno-
cześnietesamezmianyosłabiływięzipomiędzypracownikiemaorganizacją.Stawia
tomenedżerówprzedpoważnympytaniem,wjakisposóbzapewnićtakądodatkową
aktywność.Jakpodkreślająsocjologowie(np.Flecker,Hofauer,1998),każdyetap
industrializacjigenerowałokreślonymodelpracownika,np.rewolucjaprzemysłowa
sprawiła,żegłównymzadaniemmenedżerówstałosięorganizowanie,koordynowanie
ikontrolowaniepracyorazutrzymywaniedyscyplinywśródpracownikówzgromadzo-
nychwdużejliczbienaograniczonejprzestrzeni.Naukowezarządzanieorganizacją
czytayloryzmwymagałypasywnegopodejściapracowników,robotnikówniewydol-
nychintelektualnie,bymóczrozumiećprocesytechnologiczne(nżywychmaszyn”),
mającychwykonywaćzadaniazleconeprzezkierownictwo.Szkołastosunkówmiędzy-
ludzkich,zainicjowanaprzezE.Mayo,zwracałauwagęnarelacjespołecznewmiejscu
pracy.Ichpoprawamiałasięprzyczyniaćdojeszczebardziejwydajnejpracy,której
głównymcelembyłamasowaprodukcja.Motywowaniepracownikówmiałopolegać
nazaspokajaniupotrzebprzynależnościiakceptacjiprzezkierownikówzarządzają-
cychwsposóbdemokratyczny.Ajakimodelpracownikajestdziśpreferowany?Czy
motywowaniemożesiędziśopieraćnazałożeniachoracjonalno-ekonomicznejnatu-
rzeczłowieka,nawetwzbogaconejozałożeniamodeluspołecznego?Czyzałożenie,że
pracownikdziaławtakisposób,bymaksymalizowaćosobistekorzyściijestmotywo-
wanypotrzebamiekonomicznymi,któremożezaspokajaćdziękiorganizacji,werze
konsumenta(rozpasanegokonsumeryzmu),znowuniestajesięaktualne?Jeżeli,jak
toująłpółwiekutemuA.Etzioni,pracownicycharakteryzująsięzasadniczozaanga-
żowaniemkalkulacyjnym(1961,cyt.zakożusznik,2002),czymwewspółczesnych
organizacjachtrzebazapłacićzazaangażowanie?
Nowewyzwania,radykalneprzemianyzarównocharakterupracy,jakimakroeko-
nomiczne,zktórymiborykasięwspółczesnyświat,wPolscezostałyjeszczespotęgowa-
neprocesamitransformacji.Psychologowiepracyiorganizacjipoświęcalitemuwiele
uwagiwostatnichlatach,wpolskiejliteraturzerównieżmożnaspotkaćliczneopraco-
wanianatentemat(np.Ratajczak,2007;Bańka,2007;Turska,2010).Próbujemyredefi-
niowaćrolepracownika,członkaorganizacji,przedstawicielazawoduinadążyćzazbyt
dynamicznymizmianami.Zmuszenijesteśmydoprzeformułowaniaswoichoczekiwań
wstosunkudopracy,ajednocześnierozwijaćkompetencje,bymócspełnićrosnącewy-
maganiaorganizacji.kolejna,postindustrialna,postfordowskafazaindustrializacji,zwa-
10
