Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zestetycznymdoświadczaniemświata,poetyckimuwidacznianiemsię
NA-śLADOWANIE
iwyistaczaniemrzeczywistości.Wna-śladowaniurelacjamimetycznego
odniesieniadotego,conazewnątrz,jestzastępowanarelacjąpartycypa-
cji,uczestniczeniawinnymwramachtejsamejimmanentnejrzeczywi-
stości,doktórejnależąnarównychprawachpodmiotiprzedmiot.
Sztukarealistycznaimetafizycznajako„głostranscendencji”umożli-
wiauczestniczeniewnieskończonościitransintelligibilnościświataoraz
jegodoświadczanieestetyczne.Jestformąmetafizycznegodoświadcza-
niaudziałuwtranscendencji.Tosztuka,którejmetafizycznyrealizmjest
immanetny,arzeczyzachowująwniejswojąautonomiębytowąiniesą
tylkocogitationes.
śladjestzatemnastępstwemestetycznegoprocesuwyistaczania
się–„odciskaniasię”przedmiotuwpodmiocie–ustanawianiaprzez
na-śladowanierealnegozwiązkumiędzynimi29.Dziękitemu,wpoetyc-
kimprocesieemanacjileszczyna„odciskasię”,pozostawiaśladwpod-
miociemówionymwierszaMiłoszaDoleszczyny.Ukazujesięwswoim
bycieprzezpodmiotwiersza,przyjmującwmowiepoetyckiejjakoideo-
grampostaćzdarzeniajegobytu.Zkoleipodmiotna-śladującyrozpo-
znajesięwleszczynie–wpodejmowanymprzezMiłoszaprzypominaniu
ipowtarzaniu,czylina-śladowaniu.
RozszerzeniuulegazatempojmowaniemimesisMiłoszawyinterpre-
towanezjegopraktykipoetyckiejprzezAleksandraFiuta.Przedstawia-
jąckształtującesiędoświadczeniepartycypacji:stan„jednościzbytem”,
oraznaśladowaniejakopodporządkowanelogiceiestetyce,jakopoety-
ckieukładaniefaktówwobrazie,wydobywanienajawiuwydatnianie,
„powtarzanieświata”,Fiutpisał:
Poeta,łowiącwsłowamomentwieczny,możedoznaćekstatycznego
poczuciajednościzbytem[...].Poezjawswejnajgłębszejistociejestdla
30
29Sugestywnieopisywałtenprocesnawiązywaniarelacji(determinowania
przezbytestetycznejpercepcji,pozostawianiapiętna,powtarzaniasięwśladzie),
leczwkategoriach,któredziśniesąjużsatysfakcjonujące,J.OrtegayGasset:
„[...]podmiotiprzedmiotznajdująsięwtejsamejsytuacjicojakiekolwiekdwie
rzeczymaterialne.Obaistniejąitrwająniezależnieodsiebieiodstosunków,które
jeodczasudoczasuzesobąłączą.Przedmiot,którywidzimy,istniał,zanimjeszcze
zostałdostrzeżony,ibędziedalejistniał,kiedyniebędziemyjużnaniegopatrzeć;
umysł,nawetjeśliniczegoniepostrzegaioniczymniemyśli,nieprzestajedalej
byćumysłem.Kiedydochodzidozderzeniaprzedmiotuzumysłem,tenpierwszy
odciskaswepiętnonatymdrugim.świadomośćtoodciśniętewrażenie.Zgodnie
ztądoktrynąświadomośćczyteżzwiązekpomiędzyprzedmiotemapodmiotem
rozumianesąjakozdarzeniarzeczywiste,taksamorzeczywistejeststarciesięze
sobądwuciał.Dlategoteżdoktrynatazwanabyłarealizmem”[J.OrtegayGas-
set,Dwiewielkiemetafory(wdwusetnąrocznicęurodzinKanta),[w:]tenże,Dehumanizacja
sztuki…,dz.cyt.,s.233].
