Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tzw.włoskowate,którereagująjakmechanoreceptory.Wypustkitychkomórek
przemieszczaneprzezruchypokrywającejjemasygalaretowatej,zawierającej
kryształkisoliwapniowych(otolity).Komórkiwłoskowatepołączonesynapsami
zobwodowymiwłóknaminerwowymidwubiegunowychkomórekzwojowych,
tworzącychwprzewodziesłuchowymwewnętrznym,tzw.zwójprzedsionkowy
Scarpy,stanowiącyneuronIdroginerwowejdośrodkowej.Wypustkidośrodkowe
neuronówzwojuScarpytworząnerwprzedsionkowy,przebiegającydopniamóz-
gu,gdziełącząsięsynapsamizneuronamiczterechjąderprzedsionkowych,two-
rzącychneuronIItejdrogi,wchodzącejwskładwyżejwymienionychsiecineuro-
nowychukładurównowagi.
5010402
Fizjologianarząduprzedsionkowego
Kontrolowaniepołożeniaciaławwarunkachdziałaniasiłgrawitacji(np.stanie),jak
iwsytuacjachjegowzględnegoodciążenia(np.zanurzeniepodwodą),uwarunko-
wanejestpercepcjąułożeniairuchówciała,azwłaszczagłowy.Kontrolatychza-
chowańruchowychzależyodsprawnościfunkcjonowanianarząduprzedsionkowe-
go(błędnika).Kiedygłowautrzymywanajestwbezruchu,komórkiwłoskowate
błędnikauwalniająstaleispontanicznieneurotransmitter.Tenneuroprzekaźnikpo-
wodujeciągłewyzwalaniewdwubiegunowychkomórkachnerwowychzwoju
Scarpypotencjałówczynnościowych,któreprzebiegajązpewnąstałączęstotliwo-
ściąwewłóknachdośrodkowychtychneuronów.Zwiększenietejczęstotliwościna-
stępujedopierownastępstwiedepolaryzacjibłonkomórekzwojuScarpyizwięk-
szeniailościuwalnianegoneurotransmittera.Natomiastzmniejszenieczęstotliwości
wyładowańkomórekzwojowychnastępujewsytuacjiichhiperpolaryzacjiihamo-
waniauwalnianianeuroprzekaźnika.Podobniejaktosiędziejewkomórkachwło-
skowatychślimaka,depolaryzacjalubhiperpolaryzacjaefektamiotwieranialub
zamykaniakanałówbłonowychkomórekzwojowychdlawejściajonówpotasuK+,
soduN+iwapniaCa2+.Proprioceptoryznajdującesięwworeczkuiłagiewcereagu-
naodchylenieodpionuwsposóbstatyczny,tzn.pobudzaneprzezcałyczas
utrzymywaniagłowywpozycjizmienionej.Proprioceptoryłagiewki,reagującna
pochyleniegłowydoprzodu,odgrywająrolędetektorówprzyspieszeniakątowego
(obrotowego).Proprioceptorywkanałachpółkolistychprzystosowanedowykry-
waniaprzyspieszenialubzwalnianiaruchówobrotowychgłowy.Ruchypowodują-
ceodchyleniewypustekkomórekwłoskowychwjednymkierunkunasilają,apo-
wodująceodchyleniawinnymkierunkuhamujączęstotliwośćwyładowańpoten-
cjałówczynnościowychkomórekzwojowych.Wkonsekwencjisprawnego
funkcjonowanianarząduprzedsionkowegoutrzymywanajestrównowagaciałaido-
chodzidoświadomejpercepcjijegopołożeniawprzestrzeni.Teneuromechanizmy
leżąupodstawnerwowejkontrolipołożeniaciałaupłetwonurkówczyułożeniacia-
łauskoczkanarciarskiegopodczaslotu,takdoskonalewykonywanegoprzeznasze-
goAdamaMałysza.
59