Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
idialogumiędzykulturowego.RoledeklarowaneprzezUEniewpełnisązgod-
nezrolamioczekiwanymiprzezpaństwaAfrykiłnocnejiBliskiegoWschodu
orazadekwatnedouwarunkowańistniejącychwregionie.Teczynniki,jakrównież
niekonsekwencjaUEwodgrywaniudeklarowanychrólnegatywniewpływająna
ichefektywność.
Analizapodjętegoproblemubadawczegozostałaprzeprowadzonazwyko-
rzystaniemteoriirólmiędzynarodowych,którejpodstawywnauceostosunkach
międzynarodowychstworzyłnaprzełomielatsześćdziesiątychisiedemdziesiątych
XXwiekuKaleviHolsti.Byłaonarozwijanaprzezkolejnychbadaczy,spośród
którychnależyniewątpliwiewymienić:JamesaRosenau’a,StephenaWalkera,
MichaelaBarnetta,LisbethAggestam,MarikęLerch,ZiemowitaJackaPietrasia.
Istotnywkładwrozwójtegopodejściateoretycznegownieślirównieżautorzypracy
zbiorowejpodredakcjąOlegoElgströmaiMichaelaSmithapt.TheEuropean
Union’sRolesinInternationalPolitics.ConceptsandAnalysis(Routledge,London
2006).Teoriarólmiędzynarodowychzostaławybranazewzględunafakt,iżdo-
starczakategoriiprzydatnychdoanalizyoddziaływańmiędzynarodowychUE,
będącejspecyficznymaktoremmiędzynarodowym,wstosunkudoktóregotrudno
zastosowaćtradycyjnąteoriępolitykizagranicznej,stworzonąwodniesieniudo
państw.AktywnośćzewnętrznaUEopierasięnadwóchrodzajachoddziaływań.
Pierwsze,dotyczącekwestiiekonomicznychihandlowych,mającharakterpolityki
wspólnotowej,drugie-realizowanewramachWspólnejPolitykiZagranicznej
iBezpieczeństwa-opierająsięnaprocedurachwspółpracymiędzyrządowej.Oba
sąjednakściślezesobąpowiązane,adziałaniaWPZiBcorazczęściejsąpodej-
mowanewwynikunuwspólnotowienia”lubelastycznegodecydowaniaprzezbiuro-
kracjębrukselską.Zacieraniesięowychżnicznalazłowyrazwewprowadzonym
wżycie1grudnia2009rokuTraktaciezLizbony,któryzlikwidowałpodziałna
filaryUniiEuropejskiejoraznadałjejosobowośćprawnomiędzynarodową.UE
uzyskałatakżewzmocnionąreprezentacjęwstosunkachmiędzynarodowychwpo-
staciprzewodniczącegoRadyMinistrów(prezydentaUnii),poszerzonychkom-
petencjiWysokiegoPrzedstawicieladoSprawZagranicznychiPolitykiBezpie-
czeństwaorazEuropejskiejSłużbyDziałańZewnętrznych.Rozprawaobejmuje
jednakokresdogrudnia2009roku,więcanalizaodnosisiędoobowiązujących
wówczastraktatówz:Maastricht(1992),Amsterdamu(1997)orazNicei(2001).
NiezwykleważnymaspektemwanalizierólmiędzynarodowychUEjestjejtoż-
samośćmiędzynarodowa,będącajednymzkluczowychelementówróldeklaro-
wanychiodgrywanych,mającaznacznywpływnaichefektywność.Pomimo,iż
tożsamośćmiędzynarodowaUniiEuropejskiejjestwfaziekształtowaniasię,mo-
żemyzcałąpewnościąstwierdzić,żebudowanajestonawoparciuotakiewar-
tościjak:godność,wolność,demokracja,prawaczłowieka,zrównoważonyrozwój.
IstotneznaczeniematakżepozycjamiędzynarodowaUE,żnawposzczególnych
dziedzinachstosunkówmiędzynarodowych.