Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwarunkowaniarólmiędzynarodowych
29
rodowemogątworzyćsilnelobby,wywierającepoważnywpływnarolemiędzy-
narodowedanegopaństwa.
54
Niezwykleistotneznaczeniedlarolimiędzynarodowejpaństwamajegopotencjał
gospodarczyinaukowo-techniczny,atakżemilitarny.Czynnikekonomicznyzyskał
naznaczeniuwrazzprocesamiglobalizacjistosunkówmiędzynarodowych.Prawno-
międzynarodowyzakazagresjinieoznaczajednak,żepotencjałwojskowyprzestał
miećznaczenie.Kierującsięrealizmemwpolitycezagranicznej,wielepaństwdąży
dowzmocnieniaswojejsiłymilitarnej.Wistociedużypotencjałwojskowypaństwa,
azwłaszczaposiadaniebronimasowegorażenia,wzmacniajegopozycjęnaarenie
międzynarodowej,którazwiększamożliwościodgrywaniaprzezpaństwożnych
rólmiędzynarodowych.
55
Istotneznaczeniemarównieżsystemspołeczno-polityczny,przezktóryrozumie
się:systemorganówpaństwowych,systemadministracyjny,strukturęprawną,dzia-
łającepartiepolityczneiorganizacjespołeczne,grupyinteresówinacisku,zakres
swobódiprawobywatelskich,rolęopiniipublicznej,strukturyspołeczne,grupy
rządzące.Wpaństwachdemokratycznychspołeczeństwomaznaczniewiększy
wpływnaformułowaniecelówpolitykizagranicznejaniżeliwpaństwachautory-
tarnychitotalitarnych,dziękiczemurolemiędzynarodowepaństwsąbardziejprze-
widywalne.Wliberalnejteoriistosunkówmiędzynarodowychprzyjmujesiętezę,
żepaństwademokratycznesąbardziejpokojowonastawionewobecinnychdemo-
kracjizgodniezzasadą,żenpaństwademokratyczneniewalcząprzeciwkosobie”.
56
Dogrupyuwarunkowańwewnętrznychsubiektywnychzaliczasiętożsamość
państwa,jegokoncepcjerólmiędzynarodowychipolitykizagranicznejorazjakość
iaktywnośćwłasnejsłużbyzagranicznejidyplomacji.
54
FionaB.Adamson,CrossingBorders.InternationalMigrationandNationalSecurity,nInter-
nationalSecurity”Vol.31,No.1,Summer2006,s.165-199.Zob.np.twierdzeniadwóchczoło-
wychwspółczesnychneorealistównatematwpływulobbyizraelskiegonapolitykębliskowschod-
niąUSA.JohnJ.Mearsheimer,StephenM.Walt,TheIsraelLobbyandUSForeignPolicy,Farrar,
StrausandGiroux,NewYork2007.
55
Natematczynnikamilitarnegowpolitycepaństwzob.np.BolesławBalcerowicz,Siłyzbroj-
newpaństwieistosunkachmiędzynarodowych,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2006;
Charles-PhilipeDavid,Laguerreetlapaix:approchescontemporainesdelasécuritéetdela
stratégie,PressesdeSciencesPo,Paris2000,s.247-266;BarryBuzan,EricHerring,TheArms
DynamicinWorldPolitics,LynneRiennerPublisher,Boulder1998;DavidW.Ziegler,War,Peace
andInternationalPolitics,SixthEdition,HarperCollinsCollegePublisher,NewYork1993.
56
TeoriademokratycznegopokojuczerpiewdużejmierzezmyśliImmanuelaKanta.Jeden
zgłównychzwolennikówtegotwierdzeniaMichaelDoylepodkreśla,żeistniejątrzyprzyczyny,dla
którychdemokracjeniewalcząprzeciwkosobie:1)wewnętrznakulturapolitycznakrajów,oparta
napokojowymrozstrzyganiusporów;rządyznajdująsiępodkontroląobywateli,aciniesąskłon-
ninawoływaćdowojen;2)wartościmoralnewspólnedlademokracji,prowadzącedonzwiązku
pokojowego”;3)pokójmiędzydemokracjamiumacniasiędziękiwspółpracygospodarczejiwspół-
zależności.Szerzejzob.Szerzejzob.MichelW.Doyle,Kant,LiberalLegaciesandForeignAffairs,
nPhilosophyandPublicAffairs”,Vol.12,No.3,Summer1983,s.205-235;idem,Liberalism
andWorldPolitics,nTheAmericanPoliticalScienceReview”,Vol.80,No.4,December1986,
s.1151-1169.Zob.też.BruceRusset,GraspingtheDemocraticPeace.PrinciplesforaPost-Cold
WarWorld,PrincetonUniversityPress,Princeton1993.