Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zewnętrznychprzejawówkultukatolickiegowkraju,zakazwydawania
gazet
polskich
i
polskich
przedstawień
teatralnych,
wreszcie
rozmawianiawpublicznychmiejscachpopolsku(nawetzaprzęgania
koninasposóbpolski)—wszystkotobyłoradykalnymtępieniem
samejpolskościzarównopodczaspowstania,jakiprzezdziesiątkilat
bezwzględnegospokoju,któreponimnastąpiły.Tenprogram,
zastosowanyrównieżnaWołyniu,PodoluiUkrainie,miałnacelu
zastąpieniewnajkrótszymczasiewtychkrajachzludnościąlitewską,
biało-lubmałoruskąprzewodniejwarstwypolskiejprzeztakąż
warstwęczystorosyjską.Równoleglezastosowanyzostałprogram
rusyfikacjimasludowych,nietakjużtrudny,awięcmniejradykalny
wśrodkach,alezatowprowadzanywżycieprzyskutecznejpomocy
Cerkwiprawosławnej.Trudniejszebyłotozadaniewmiejscowościach
zludnościąwiejskąpolskąoraznaobszarzeetnograficznielitewskim
izarazemkatolickim,gdzieKościółniebyłnarzędziemrusyfikacji,ale
tamąprzeciwniej,agdziejęzykojczystyniemógłbyćuważanyza
narzeczeurzędowe.Tamzastosowanotakienawetśrodki,jakzakaz
używaniaksiążeklitewskich,drukowanychalfabetemłacińskim.
Publikowaneprzezuczonychrządowychdziełaiatlasydowiodły,że
tenolbrzymiobszardziewięciuguberni,nazwanyurzędowoKrajem
Północno-iPołudniowo-Zachodnim,jestkrajemrdzennierosyjskim,
któremuPolacypowierzchownienarzuciliswąkulturę.Tęrobotę
polskąkilkuwiekówniszczonoszybkoiwypowiadanouzasadnioną,
jaksięzdawało,nadzieję,żepokilkudziesiątkachlatśladponiejnie
zostanie.
WKrólestwiePolskim,wktórymtradycjahistorycznaiidea
narodowapolskawedługupowszechnionejopiniirosyjskiejbyła
reprezentowana
przezpanów
i
ksiendzow,
tj.
przez
szlachtę
iduchowieństwo,przeprowadzonoreformęwłościańską,założoną
iwykonanąwtensposób,żebyosłabićjaknajbardziejwiększą
własność,astworzyćsilnąwarstwęwłościańską.Wdzięcznyzato
