Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
narodowemasposzłoszybkodopieroodKulturkampfu,którypobudził
całątęludnośćkatolickądouszeregowaniasięwwalcezrządem.Szła
onawtejwalceprzezćwierćstuleciapodkomendąkatolików
niemieckich,wybieraładoparlamentuprzedstawicieliCentrum.
Wszakżewciąguostatnichkilkunastulat,gdykatolicyzmniemiecki
zacząłwspółdziałaćzrządemnapolugermanizacji,ludten,wktórym
dojrzałaświadomośćnarodowaipoczuciełącznościzcałymnarodem
polskim,zwróciłsięprzeciwdotychczasowymobrońcom.Część
GórnegoŚląskajużdwukrotniewybraładoparlamentuposłów
Polaków,którzyweszliwBerliniedoKołaPolskiego.Dziśjuż
zaczynawyrastaćztegoluduśredniawarstwapolskainawet
miejscowarodzimainteligencja,wzmacnianaosiedlającymisięna
ŚląskuPolakamizPoznańskiego.Jeżelidodamydotegoobudzeniesię
silniejszegopoczucianarodowegoiwzrostenergiinarodowejwśród
PolakówPrusZachodnichinawetzjawieniesiępoczątkówpoczucia
polskiegowśródewangelickiejludnościmazurskiejPrusWschodnich,
pomimoprzeciwdziałaniamiejscowegoduchowieństwa,otrzymamy
obrazogólnegonarodowegoodrodzenianaziemiachzaborupruskiego.
Germanizacja,jakonaturalnyprocesasymilacjiluduzniższąkulturą
przez
kulturę
wyższą,
ustała:
kulturze
niemieckiej
Polacy
przeciwstawiliwłasną,żywotnąizdolnądowspółzawodnictwa.
Wtychwarunkachrządowipruskiemupozostałatylkodroga
wynaradawianiaprzezużyciefizycznejprzemocy.Aktytejprzemocy
zaczynająnastępowaćszybkojedenpodrugim,corazostrzejsze,coraz
bardziejbarbarzyńskiewswymcharakterze,wcorazwiększejstając
sprzecznościzustrojemkonstytucyjnympaństwaizduchem
współczesnej
cywilizacji.
Prześladowanie
polskości
w
szkole
iwwojsku,awwieluokolicachiwKościele,wykupywanieziemi
polskiejprzezKomisjęKolonizacyjnązaczynaniewystarczać;
następujątakieśrodki,jakniedoręczanielistówzadresamipolskimi,
jakkatowaniedzieciszkolnychzamodlitwępolską—wynikłystąd
