Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gubernatorwarszawski,ks.Imeretyńskiwtajnymmemoriale,
złożonymcesarzowi,wykazujewwieluwzględachbankructwo
zastosowanegowkrajusystemu.Niebawemrozpowszechnieniesię
literaturynielegalnej,wzrastającaliczbaprocesówpolitycznych,
wreszcie
zachowanie
się
włościan
wobec
nadużyć
władz
wsamorządziegminnymzaczynadostarczaćjaskrawychdowodów,że
naródszeregujesięstopniowodowalkizsystememrządówiżewtej
walcepierwszorzędnąrolęodegrawarstwawłościańska,naktórejrząd
rosyjskichciałoprzećswepanowaniewkraju,aktóraprzejmujesię
corazwięcejpolskimduchem,polskątradycjąhistorycznąistajesię
corazbardziejgotowadozaciętejobronyswychprawnarodowych.
Zchwilą,gdypodczasnieszczęśliwejwojnyzJaponiąwpaństwie
wybuchaostrykryzyswewnętrznyigdywKrólestwieczęśćludności
robotniczejorazżydowskiejłączysięzogólnorosyjskimruchem
rewolucyjnym,nadającwpierwszejchwilikrajowianarchiczną
fizjonomięrewolucjirosyjskiej,wkrótcegóręnadtymruchembierze
ruchnarodowypolski,opartyogłównąmasęludności,owłościan,
owiększośćrobotnikówiskupiającywszystkiewarstwyinteligentne.
Ruchten,będącprześladowanyprzezrząd,jednocześniewalczy
zanarchią.Wywieszaonhasłopolitycznejautonomiikraju.Połowa
gminwkrajuwprowadzadrogąsamoistnychuchwałjęzykpolski
wurzędowaniu,arosyjskieszkołyrządowepustoszeją,bojkotowane
przezspołeczeństwo.Poogłoszeniuukazutolerancyjnegowiększość
byłychunitówKrólestwaprzechodzinakatolicyzm,atych,co
pozostająprzyprawosławiu,trzymaprzynimjedyniematerialna
zależnośćodduchowieństwaprawosławnego,odktóregodzierżawią
ziemię,orazdemagogicznapropagandaobrońcówprawosławia,
obiecującaim,żezawiernośćreligiirządowejbędąpodzielonemiędzy
nichziemie,należąceobecniedowiększychposiadaczypolskich.
Przedstawicielerząduuznająjuż,żeorusyfikacjiKrólestwanie
możebyćmowy—conajwyżejchcąocalićdlaniejbyłychunitów,
